μόνο το αυγό έχει δεχτεί τόσο στοχευμένο ποσοτικό περιορισμό ως επιβλαβές για την καρδιά.
Αυτό το φόβο συναντώ συχνά στο διαιτολογικό μου γραφείο ακούγοντας ανθρώπους με αυξημένη χοληστερόλη αίματος (ή και χωρίς αυτήν) να αποφεύγουν να φάνε πάνε από 3 κρόκους αυγών την εβδομάδα. Ευτυχώς μπορούμε πλέον να απαλλαχθούμε από αυτή την ανησυχία αφού σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες αποδεικνύεται αναίτια.
Γιατί το αυγό σχετίστηκε με την καρδιαγγειακή νόσο;
Η φοβία των επιστημόνων απέναντι στη χοληστερόλη και τα υπόλοιπα λίπη της διατροφής προέρχεται από τη διάσημη μελέτη Framingham. Πρόκειται για μια μελέτη που ξεκίνησε το 1948, συνεχίζεται ως σήμερα και στα πλαίσια της οποίας παρακολουθήθηκαν 5.209 άνθρωποι από το Framingham της Μασαχουσέτης ως προς τον τρόπο ζωής τους. Τα πρώτα αποτελέσματα τη δεκαετία του ’70 μας έδωσαν μια καλή εικόνα σχετικά με το πώς παράγοντες όπως η διατροφή, η άσκηση και το κάπνισμα επηρεάζουν άμεσα την υγεία της καρδιάς.
Έγινε ξεκάθαρο πως τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα αυξάνουν την πιθανότητα για καρδιακή νόσο. Βασιζόμενη σε αυτά τα ευρήματα, η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία το 1968 σύστησε ως μέσο πρόληψης περιορισμό της κατανάλωσης χοληστερόλης από τις τροφές σε έως 300 mg την ημέρα και μέχρι 3 κρόκους αυγών την εβδομάδα, αφού ένας κρόκος περιέχει περίπου 213mg. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η κατανάλωση αυγών να μειωθεί κατακόρυφα και χρειάστηκαν περίπου 50 χρόνια και πολλές μελέτες για την απενοχοποίησή τους.
Τι λένε οι τελευταίες συστάσεις;
Ευτυχώς για τους λάτρεις του αυγού, το διατροφικό αυτό δόγμα «όχι πάνω από 3 κρόκους τη βδομάδα» άρχισε να εγκαταλείπεται όταν νέες μελέτες έδειξαν πως η χοληστερόλη των τροφών δεν επηρεάζει τόσο τη χοληστερόλη του αίματος ή τουλάχιστον όσο νομίζαμε παλιότερα, αλλά κατά περίπου 10%. Το υπόλοιπο οφείλεται σε ενδογενή σχηματισμό της αφού πρόκειται για μια χρήσιμη ουσία για τον οργανισμό (παραγωγή ορμονών, πέψη κ.ά.).
Με το παραπάνω συμφωνούν και οι τελευταίες επίσημες οδηγίες του 2015-2020 για τους Αμερικανούς μιας και δεν θέτουν κάποιο συγκεκριμένο όριο για τη διαιτητική χοληστερόλη. Μάλιστα, μια μετανάλυση μελετών του 2016 υποστηρίζει πως ο καρδιαγγειακός κίνδυνος είναι μειωμένος σε άτομα που καταναλώνουν 1 αυγό καθημερινά ενώ σε πρόσφατη μελέτη από τη Φινλανδία φάνηκε πως αυτό ισχύει ακόμη και για άτομα με γενετική προδιάθεση για καρδιακά προβλήματα. Αυτό που αυξάνει τελικά τη χοληστερόλη του αίματος είναι η υπερκατανάλωση κορεσμένου λίπους (λίπος που βρίσκεται σε λιπαρά κρέατα και γαλακτοκομικά), ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφίμων.
Τι περιέχει το αυγό και γιατί να το φάμε;
Πολύ διάσημη είναι η περιεκτικότητά του σε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη, η οποία μάλιστα φαίνεται να προκαλεί μεγαλύτερο κορεσμό σε σχέση με άλλες πηγές πρωτεϊνών. Επιπλέον πρόκειται για μια φθηνή πηγή πρωτεΐνης, εύκολη στο μαγείρεμα, τη μάσηση και την πέψη κι έτσι μπορεί να φανεί χρήσιμη τόσο στη διατροφή των βρεφών όσων και των ηλικιωμένων. Ακόμη, περιέχει χολίνη, (συστατικό της γνωστής λεκιθίνης) η οποία εμποδίζει την απορρόφηση του χοληστερόλης στο έντερο.
Έτσι, μια διατροφή πλούσια σε χολίνη συμβάλλει στη μείωση δεικτών φλεγμονής στο αίμα (π.χ. ομοκυστεΐνη) και παρουσιάζει καρδιοπροστατευτική δράση. Δυο ακόμη ουσίες, η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη που τις εντοπίζουμε στον κρόκο έχουν σχετιστεί ερευνητικά με μειωμένο κίνδυνο για καταρράκτη και αθηροσκλήρωση των καρωτίδων. Τέλος, το αυγό συμβάλλει στην πρόσληψή μας σε βιταμίνη D, για την οποία παρατηρείται συχνά έλλειψη στον πληθυσμό.
Συμπερασματικά
Το αυγό είναι ένα πολύ θρεπτικό τρόφιμο και δεν επιβαρύνει την υγεία της καρδιάς, χωρίς φυσικά να γίνονται υπερβολές. Τα άτομα με αυξημένη χοληστερόλη οφείλουν να εστιάζουν σε ένα σύνολο οδηγιών που θα ωφελήσουν την πάθησή τους και όχι στον αποκλεισμό ενός και μόνο τροφίμου.
