ένα διαζύγιο φαίνεται ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων που η μητέρα μένει με τα παιδιά, εκείνη είναι το πρόσωπο που επωμίζεται τις μεγαλύτερες δυσκολίες.
Στην ελληνική πραγματικότητα, ο κοινωνικός περίγυρος, ακόμη και οι γονείς, συνήθως εναντιώνονται σε μία απόφαση χωρισμού, κατηγορώντας τη μητέρα ότι «δεν προσπάθησε αρκετά» ή ότι δεν έκανε ό,τι ήταν δυνατό για να «κρατήσει τον γάμο της».
Ακόμη και για τις μητέρες που έχουν δουλειά και έναν ικανοποιητικό μισθό, τα πράγματα δεν είναι εύκολα- ειδικά όταν τα παιδιά αρχίζουν ξένες γλώσσες, σπορ, φροντιστήρια, εξόδους. Το άγχος για το πώς θα τα βγάλουν πέρα είναι μία καθημερινή πραγματικότητα.
Ο ρυθμός της ζωής και οι συνεχείς υποχρεώσεις δυσκολεύουν τις περισσότερες φορές τη δημιουργία μιας καινούργιας σχέσης και μιας προσωπικής ζωής.
Οι συναισθηματικές αλλαγές που συνοδεύουν ένα διαζύγιο
Η νέα κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει μία μητέρα είναι αρχικά χαοτική, ενώ για μεγάλα χρονικά διαστήματα η ίδια βιώνει αμφιθυμία, θλίψη, θυμό, απόγνωση, πόνο, μοναξιά, ενοχές, αγωνία για το μέλλον και γενικότερα κουβαλάει ένα βαρύ συναισθηματικό φορτίο.
Όπως είναι επόμενο, οι αλλαγές που προκύπτουν αποσταθεροποιούν ψυχολογικά και τα παιδιά, που συχνά εμφανίζουν διαταραγμένες συμπεριφορές, γίνονται επιθετικά, ευάλωτα, κλείνονται στον εαυτό τους και στην καλύτερη περίπτωση, έχουν «απλώς» ανάγκη από μεγαλύτερη προσοχή, φροντίδα και στήριξη, από τη μητέρα τους.
Πώς να διαχειριστεί τις δυσκολίες του χωρισμού σε σχέση με τα παιδιά;
Το ότι μια γυναίκα έχει χωρίσει δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μεγαλώσει το παιδί της το ίδιο καλά με μια παντρεμένη μαμά.
Σίγουρα χρειάζεται διπλή προσπάθεια για τα πάντα αλλά μπορεί να τα καταφέρει. Σύμφωνα με την Patrice Karst και το βιβλίο της "The Single Mother's Survival Guide" αρκεί:
-Να δίνει στα παιδιά της θετική εικόνα για τον πατέρα τους, άσχετα με τις όποιες διαφορές έχει μαζί του, καθώς είναι ένας άνθρωπος που μοιράστηκαν στιγμές και κυρίως το σημαντικό γεγονός της γονεϊκότητας. Ο άνθρωπος αυτός θα είναι πάντα ο πατέρας των παιδιών της.
-Να περνάει αρκετό ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά, παρόλο που ο χρόνος μετά από ένα διαζύγιο περιορίζεται- οι ευθύνες του σπιτιού τώρα πλέον δεν μοιράζονται. Το να ασχοληθεί μία μητέρα σε αυτή τη φάση και με τα συναισθήματα των παιδιών της αποτελεί για εκείνη μια ακόμη "βαριά δουλειά", όταν μάλιστα έχει να αντιμετωπίσει τις διαδικασίες ενός χωρισμού και το τραύμα μιας εγκατάλειψης.
Αυτό όμως που πραγματικά χρειάζονται τα παιδιά είναι κάποιος απλά να τα ακούσει. Να αγκαλιάσει με ψυχραιμία και κατανόηση τα παράπονά τους, τις ανησυχίες και τους φόβους τους. Η καλύτερη μορφή επικοινωνίας, ειδικά με τα μικρότερα παιδιά, είναι ο ποιοτικός χρόνος του παιχνιδιού. Ένα παιδί δεν θα πει εύκολα "δεν είμαι καλά" αλλά σίγουρα θα πει "μαμά, έλα να παίξουμε"!
-Να είναι ειλικρινής, χωρίς να καλλιεργεί και να αναπαράγει μυστικά. Το να κρύβει ένας γονέας την αλήθεια από τα παιδιά του αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο λάθος. Συνήθως αυτό γίνεται είτε με τη δικαιολογία ότι τα παιδιά είναι πολύ μικρά για να καταλάβουν, είτε για να μην τα εμπλέξουν σε δυσάρεστες καταστάσεις, ουσιαστικά όμως αφήνοντάς τα απ’ έξω από τα αληθινά συναισθήματα των γονιών τους. Αυτό αποτελεί και παράγοντα κινδύνου τού να κλονιστεί η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μητέρας και παιδιού, σε μεγαλύτερη ηλικία.
-Να μην μετατρέπει τα παιδιά σε φίλους ή σε δικό της στήριγμα. Όποια ηλικία και αν έχουν τα παιδιά και όσο ώριμα και αν είναι, δεν αντικαθιστούν έναν φίλο ή έναν σύντροφο. Ο ρόλος τους είναι να παραμένουν παιδιά. Δεν χρειάζεται και δεν πρέπει να τα φορτώνουμε με τις δικές μας ευθύνες ή τα δικά μας προβλήματα, ιδιαίτερα αν είναι μικρά ή στην εφηβεία. Άλλωστε, ούτε τα ίδια το θέλουν. Αντιθέτως έχουν ανάγκη από έναν γονέα που να τα προστατεύει, έστω και αν δείχνει ευάλωτος για μια περίοδο. Γονέα, όχι «κολλητό».
-Να προσφέρει άπειρη αγάπη αλλά να διατηρεί ταυτόχρονα τα όρια και τους κανόνες. Σε μία περίοδο χωρισμού, οι ενοχές δεν αφήνουν καμία μητέρα ανέπαφη. Μεγάλος κίνδυνος, λοιπόν, ελλοχεύει να εμφανιστεί η αδυναμία μίας μητέρας να βάλει όρια, γεγονός που σίγουρα θα γυρίσει αργότερα μπούμερανγκ για την ίδια. Οι ενοχές απουσίας του πατέρα μπορεί να επιβαρύνουν τη μητέρα, η οποία κάνει πίσω για να μη φαίνεται «σκληρή», τη στιγμή που τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να αισθάνονται ότι τα αντιμετωπίζουν ως «κανονικά» παιδιά και όχι ότι τα λυπούνται.
-Να ζητήσει, αν χρειάζεται, βοήθεια από κάποιον ειδικό ή και από έναν φίλο. Δεν είναι άτρωτη. Συχνά, σε έντονα στρεσογόνα γεγονότα της ζωής, όπως μία απώλεια ή ένα διαζύγιο, ενεργοποιούνται κάποιοι μηχανισμοί άμυνας που βοηθούν το άτομο «να τα βγάλει πέρα».
Πολλές μαμάδες μετά το σοκ ενός διαζυγίου διατυμπανίζουν το πόσο καλά νιώθουν οι ίδιες και τα παιδιά τους και μιλούν για τα ευεργετικά αποτελέσματα του διαζυγίου. Το πρώτο στάδιο της άρνησης και τα επόμενα στάδια που ακολουθεί κάθε γεγονός σοβαρής απώλειας είναι μία πρόκληση να διαχειριστούμε συναισθήματα και νέες καταστάσεις, κατά τα οποία πιθανόν να χρειαζόμαστε στήριξη. Και δεν αφορά αυτό μόνο στα συναισθήματα και στη διάθεση της μητέρας αλλά και των παιδιών.
Κάθε εμπειρία φέρνει μαζί της και κάτι θετικό
Το διαζύγιο δεν είναι μόνο μια επώδυνη εμπειρία που αφήνει τραύματα, αλλά και η αφορμή για το ξεκίνημα μιας βαθύτερης γνωριμίας με τον εαυτό μας που μπορεί να αποβεί ευεργετικό για την ίδια την μητέρα αλλά και τα παιδιά της!
