Στις 38 από τις 40 χώρες οι οποίες ερευνήθηκαν, τα επίπεδα «ειλικρίνειας» ήταν αυξημένα όσο η αξία του περιεχομένου μεγάλωνε. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, περιελάμβανε πάνω από 17.300 πορτοφόλια σε 355 πόλεις ανάμεσα στο 2013 και στο 2016.
Το κάθε πορτοφόλι φαινόταν καθαρά ότι περιείχε κάρτες και ένα κλειδί, μία λίστα σούπερ μάρκετ. Οι κάρτες περιείχαν λεπτομέρειες επαφής για τον ιδιοκτήτη, ο οποίος φαινόταν για κάτοικος της περιοχής.
Σε κάποιες περιπτώσεις δεν περιείχαν καθόλου χρήματα, ενώ σε άλλες περιείχαν $13.45. Ερευνητικοί βοηθοί ταξίδευαν σε όλο τον κόσμο αφήνοντας τα πορτοφόλια σε ξενοδοχεία, σε τράπεζες και ταχυδρομεία και ύστερα κατέγραφαν αν όσοι τα έβρισκαν, επικοινωνούσαν με τον ιδιοκτήτη για να επιστρέψουν το πορτοφόλι μέσα στις επόμενες 100 μέρες.
Παγκοσμίως, το 40% περίπου των πορτοφολιών που επεστράφησαν δεν περιείχαν καθόλου χρήματα, σε σύγκριση με το 51% όσων περιείχαν χρήματα, όπως συμπέρανε η έρευνα. «Σε σχεδόν όλες τις χώρες, οι πολίτες ήταν πιθανότερο να επιστρέψουν τα πορτοφόλια που περιείχαν περισσότερα χρήματα», ανέφεραν οι ερευνητές. «Τόσο οι μη ειδικοί, όσο και οι επαγγελματίες οικονομολόγοι δεν μπόρεσαν να προβλέψουν ένα τέτοιο αποτέλεσμα».
Το Μεξικό και το Περού ήταν οι μόνες χώρες, όπου δεν εντοπίστηκε αυτή η τάση. Η Ελβετία ήταν η πιο «ειλικρινής» χώρα, ενώ η Αγγλία ήρθε 22η όσον αφορά στην επιστροφή των «χαμένων» πορτοφολιών.
Η Ελλάδα βρίσκεται κάπου στη μέση με ποσοστό που κυμαίνεται κοντά στο 55% όσον αφορά στην επιστροφή του πορτοφολιού με χρήματα και κοντά στο 40% στην επιστροφή χωρίς χρήματα.
Οι ερευνητές ισχυρίζονται πως το φαινόμενο «της αποστροφή κλέφτη» εξηγεί τα ευρήματα, δηλαδή ο φόβος να θεωρήσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό ως κλέφτη. «Είναι φυσικό να υποθέσουμε ότι πρόκειται απλά για μια πράξη αλτρουισμού, αλλά και επειδή νοιαζόμαστε για τον ιδιοκτήτη του πορτοφολιού», αναφέρει ο Christian Zund από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.
«Εντούτοις, υπάρχουν πολλές έρευνες που δείχνουν ότι ακόμα κι αν οι άνθρωποι νοιάζονται για τους ανθρώπους, και πάλι έχουμε την τάση να νοιαζόμαστε περισσότερο για εμάς».
Ο Alain Cohn, ένας από τους συγγραφείς και καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν ανέφερε: «Υποθέτουμε εσφαλμένα ότι οι συνάνθρωποί μας είναι εγωιστές. Στην πραγματικότητα, η αυτο-εικόνα τους ως ενός ειλικρινούς ανθρώπου είναι σημαντικότερη γι’ αυτούς σε σύγκριση με ένα χρηματικό ποσό που θα τους ωφελήσει βραχυπρόθεσμα».
