Yoga. Θεραπευτική ακόμα και για την παχυσαρκία;

Τι είναι η γιόγκα; Σε ποιες παθήσεις μπορεί να μας βοηθήσει; Είναι πάντα ασφαλής; Υπάρχουν προγράμματα γιόγκα ιδανικά για παιδιά; Τι περιλαμβάνει ένα μάθημα γιόγκα; Και πόσο κοστίζει; Μπορώ να κάνω μόνη μου γιόγκα στο σπίτι;

Στα ερωτήματά μας απαντά η δασκάλα γιόγκα, απόφοιτη του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, με ειδίκευση στην άσκηση και την αθλητική αναψυχή κυρία Χρυσικάκου Μαριάννα.

1. Τι είναι η γιόγκα και γιατί θα πρέπει να την προτιμήσω;

Ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει ότι η Γιόγκα αποτελεί  ένα ολοκληρωμένο φιλοσοφικό αλλά και επιστημονικό σύστημα που χάνεται στα βάθη του χρόνου και αποσκοπεί στην ένωση της ατομικής συνείδησης με τη συλλογική συνείδηση- πράγματι ετυμολογικά η λέξη Γιόγκα σημαίνει ένωση.  Πολύ περισσότερο από ένα ακόμα σύστημα άσκησης ή γυμναστικής, η γιόγκα αποτελεί μια φιλοσοφία ζωής που απλώνεται σε όλους τους τομείς δραστηριότητας του ανθρώπου, βοηθώντας τον να εδραιώσει μια ισχυρή εσωτερική βάση και πάρει τα ηνία της ζωής στα χέρια του, ξεκινώντας βέβαια από την τόνωση και ενδυνάμωση του φυσικού σώματος.

Η ουσιαστική διαφορά της από οποιοδήποτε άλλο είδος άσκησης συνίσταται στον αρμονικό συνδυασμό των ασκήσεων (άσανες) με την φυσική αναπνοή, που έχει επίδραση σε όλα τα συστήματα του οργανισμού δηλαδή μυϊκό, εριστικό, νευρικό, κυκλοφορικό, ορμονικό, πεπτικό, αναζωογονώντας συνολικά την υγεία μας και δεν περιορίζεται απλά στην τόνωση των μυών. Επιπλέον, σκοπός ενός μαθήματος γιόγκα είναι όταν βγούμε από την τάξη να αισθανόμαστε ξανά δυνατοί, ξεκούραστοι και αναζωογονημένοι, έτοιμοι να ξαναδώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό στο στίβο της ζωής και όχι εξαντλημένοι από μια πολύωρη προπόνηση.

Ωστόσο η μοναδικότητα της Γιόγκα συνίσταται στο ότι αποτελεί μια ζωντανή επιστήμη που συνεχίζει να αναπτύσσεται με βάση τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας, προσπαθώντας σήμερα πολύ περισσότερο από ποτέ να βοηθήσει τον ασκούμενο να εναρμονίσει τα κατακερματισμένα του κομμάτια και να βιώσει τη ζωή με περισσότερη καθαρότητα, ικανοποίηση και χαρά.

2. Με ποιο τρόπο συμβάλει η γιόγκα σε μια καλή υγεία;

Οι πρακτικές του σωματικού κλάδου της Γιόγκα γνωστή ως hatha yoga, συμβάλουν αποφασιστικά στη δυναμική διατήρηση της καλής υγείας σε όλα τα πεδία και τα επίπεδα, αποκαθιστώντας σταδιακά τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας του σύγχρονου ανθρώπου σε φυσικό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο. Αποδεδειγμένα, οι πρακτικές της yoga λειτουργούν αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η λανθασμένη στάση του σώματος, η παχυσαρκία και η διαρκής αυξομείωση του σωματικού βάρους, η έλλειψη μυϊκής ελαστικότητας και οι μυοσκελετικές αλλοιώσεις, η προβληματική κυκλοφορία του αίματος καθώς και οι σύγχρονες νόσοι που σχετίζονται με τον καθιστικό τρόπο ζωής όπως αυξημένη χοληστερίνη, σάκχαρο, διαβήτης και η κακή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Παρόλα αυτά, το πιο σημαντικό όφελος που η επιστήμη της yoga έχει σήμερα να προσφέρει, είναι η σταδιακή δημιουργία μιας ισχυρής, θετικής εσωτερικής βάσης στην οποία ο σύγχρονος ασκούμενος επιστρέφει κάθε φορά που οι εξωτερικές συνθήκες δυσκολεύουν, προφυλάσσοντας τον εαυτό του από τη φυσική, νοητική και συναισθηματική φθορά που έχει ως συνέπεια τις ψυχοσωματικές ασθένειες.

3. Τι περιλαμβάνει ένα μάθημα γιόγκα;

Ένα άρτιο μάθημα Γιόγκα περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες  πρακτικών:

1. Σωματικές στάσεις (asanas), στάσεις που δουλεύουν συστηματικά πάνω σε όλα τα μέρη τους σώματος, εναρμονίζοντας τους μυς και τους συνδέσμους, κρατώντας τη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις εύκαμπτες και βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος.

2. Πρακτικές ελέγχου της ζωτικής ενέργειας prana μέσω της αναπνοής (pranayama), χρησιμοποιώντας την πλήρη αναπνευστική μας ικανότητα, μέσα από ειδικές πρακτικές, που τροφοδοτούν το σύνολο της πνευμονικής χωρητικότητας, και όχι μόνο μέρος τους με οξυγόνο, επαναφορτίζοντας ενεργειακά ολόκληρο το σώμα.

3. Καθολική χαλάρωση (savasana), μέσω της απελευθέρωσης της έντασης των μυών και του φόρτου του νευρικού συστήματος, επιφέροντας βαθιά αναζωογόνηση που έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως ισοδυναμεί με τουλάχιστον τέσσερις (4) ώρες ωφέλιμου ύπνου.

4. Διατροφική καθοδήγηση (diet), θρεπτική και καλορυθμισμένη, βασισμένη σε φυσικές τροφές, κρατώντας το σώμα φωτεινό & ευλύγιστο και το νου ήρεμο, χαρίζοντας υψηλή αντοχή ενάντια στη γήρανση και τις ασθένειες.

5. Προδιαλογιστικές/ διαλογιστικές πρακτικές (Dhyana), που βοηθούν στην απομάκρυνση των αρνητικών σκέψεων που απομυζούν το ενεργειακό μας δυναμικό, αποκαθιστώντας μια ισχυρή προδιάθεση ηρεμίας και θετικότητας στις προκλήσεις της ζωής.

4. Απευθύνεται σε όλους; Υπάρχει κίνδυνος αν δεν κάνω σωστά τις ασκήσεις; Πως γίνεται η επιλογή του θεραπευτικού κέντρου;

Η Γιόγκα  απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, σε όλα τα επίπεδα φυσικής κατάστασης και δεν εξαιρεί κανέναν μια και οι πρακτικές της είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε όλοι να μπορούν να δρέψουν τα θεραπευτικά της οφέλη. Χρειάζεται βέβαια να επιλέξουμε τον κατάλληλο χώρο μαθητείας και διδάσκοντες που έχουν την κατάρτιση να μας καθοδηγήσουν σε μια ασφαλή και απολαυστική πρακτική. Ανάλογα με την κατάσταση της υγείας μας και το επίπεδο εμπειρίας μας, ο σωστά καταρτισμένος δάσκαλος θα καθοδηγήσει τη σταδιακή μας εξοικείωση με τις γιόγκικες πρακτικές , δημιουργώντας ένα περιβάλλον ασφάλειας αλλά και χαράς από την κατάκτηση νέων δεξιοτήτων που μέχρι χθες φάνταζαν αδύνατες. Ωστόσο παρακαλώ θυμηθείτε η γιόγκα δεν είναι ανταγωνισμός, επίδειξη δύναμης και σωματικής ανωτερότητας. Επικεντρωθείτε σε αυτά που μπορείτε να κάνετε, χωρίς να συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους ασκούμενους ή τον δάσκαλο σας και βεβαιωθείτε ότι κάθε φορά που φεύγετε από την τάξη νιώθετε αυτή την όμορφη σωματική και ψυχική ευφορία που συνοδεύει πάντα τη σωστή πρακτική. Η εσωτερική χαλαρή στάση με την οποία μπαίνουμε στις πρακτικές, είναι αυτή που θα καθορίσει το τελικό θεραπευτικό αποτέλεσμα και σε καμία περίπτωση ο βαθμός της εκτελεστικής αρτιότητας των ασκήσεων.

Επιπλέον επιλέξτε τον χώρο μαθητείας με υπευθυνότητα, αξιοποιώντας όμως την προσωπική σας διάκριση. Για παράδειγμα βεβαιωθείτε ότι το κέντρο διδασκαλίας είναι πιστοποιημένο και έχει επαρκή εμπειρία για να καθοδηγήσει τη μαθητεία σας, ωστόσο βεβαιωθείτε ότι οι άνθρωποι που θα σας διδάξουν είναι οι ίδιοι αντιπροσωπευτικοί πρεσβευτές του γιόγκικου τρόπου ζωής. Είναι σημαντικό εσείς οι ίδιοι να διακρίνεται αν ο δάσκαλος σας έχει ο ίδιος σε κάποιο βαθμό βιωματικά ενσωματώσει κάποιες από τις αρχές που καλείται να σας μεταφέρει μέσα στην τάξη, όπως υγεία, αυτοέλεγχος, θετικότητα, δύναμη, γαλήνη, ισορροπία.

5. Έχω ακούσει ότι υπάρχει γιόγκα για τα παιδιά. Τι μπορεί να προσφέρει η γιόγκα σε ένα παιδί;

Η διδασκαλία της γιόγκα στην παιδική ηλικία είναι κατά τη γνώμη μου ένα από τα καλύτερα εφόδια για τη ζωή. Τα παιδιά βρίσκονται από μόνα τους σε μια εσωτερική κατάσταση χαράς και ικανοποίησης για τη ζωή, χωρίς να χρειάζονται πράγματα ή γεγονότα να τους αποδείξουν ότι η ίδια η ζωή είναι ότι πιο συναρπαστικό υπάρχει. Η ενθάρρυνση της δημιουργικής αυτοέκφρασης, η ενδυνάμωση της κινητικής δεξιότητας και τα θεμέλια της συνειδητής αυτοπαρατήρησης που τίθενται στην παιδική ηλικία, αποδεδειγμένα σήμερα αποτελούν εχέγγυα για μια πολύ πιο ισορροπημένη, χαρούμενη και συνειδητή ενήλικη ζωή. Συνήθως ξεκινάμε με τις προκαταρκτικές πρακτικές μετά το 2^ο έτους της ηλικίας περίπου μέχρι τα 11 έτη, όπου πια οι πρακτικές διαφοροποιούνται σημαντικά για να καλύψουν τις πολύπτυχες ανάγκες και απαιτήσεις της εφηβικής ηλικίας.

6. Μπορώ και μόνος μου να κάνω γιόγκα;

Αν τώρα ξεκινάτε την πρακτική σας στη γιόγκα, θα ήταν καλύτερο και ασφαλέστερο να διδαχθείτε σωστά τις πρακτικές από έναν έμπειρο δάσκαλο που θα καθοδηγήσει με έμπνευση και συνέπεια τη μαθητεία σας. Ωστόσο όταν εξοικειωθείτε, μπορείτε πλέον να απολαμβάνετε και μόνοι σας την γιόγκικη πρακτική σας όπου και όποτε θέλετε: πριν από το πανεπιστήμιο ή το γραφείο, το βράδυ πριν το φαγητό, στις διακοπές ή στη φύση με τους φίλους σας το Σαββατοκύριακο. Αυτός άλλωστε είναι και ο στόχος κάθε εδραιωμένου δασκάλου της Γιόγκα, να σας εμπνεύσει την αγάπη αλλά και την αυτάρκεια για την συστηματική προσωπική σας πρακτική, ανεξάρτητα από την ομαδική σας πρακτική στη σχολή, βοηθώντας σας να ζείτε τη γιόγκα κάθε λεπτό στην καθημερινότητα σας και όχι μόνο για 1 ή 2 φορές την εβδομάδα για 1,5 ώρα στην τάξη.

 7. Πόσο διαρκεί ένα μάθημα και πόσο κοστίζει; Πόσο συχνά πρέπει να κάνω μαθήματα;

Ένα άρτιο μάθημα Γιόγκα διαρκεί περίπου 90 λεπτά (1, 5) ώρα προκειμένου να υπάρχει η άνεση χρόνου να ενσωματωθούν σωστά όλες οι κατηγορίες πρακτικών που προαναφέραμε δηλαδή asana, pranayama, χαλάρωση, διαλογισμός κ.α. Οτιδήποτε λιγότερο σε διάρκεια δεν σας εξασφαλίζει αποτελεσματικά την ολιστική προσέγγιση που έχει να σας προσφέρει η γιόγκα και πολύ περισσότερο τα βαθιά θεραπευτικά της αποτελέσματα. Γρήγορα προγράμματα διάρκειας 1 /ώρας συνήθως εστιάζουν μόνο στη σωματική πρακτική (άσανες) παραλείποντας τα υπόλοιπα, δυστυχώς όμως η αποτελεσματικότητα της γιόγκα βασίζεται στη δημιουργική ενσωμάτωση όλων των πρακτικών σώματος, αναπνοής και εξισορρόπησης του νου, που είναι το ίδιο σημαντικές ως προς το τελικό αποτέλεσμα.
Οι τιμές διαφέρουν από κέντρο σε κέντρο ανάλογα με τα προφερόμενα προγράμματα, μια μεθοδική έρευνα αγοράς σε συνδυασμό  και με άλλα ποιοτικά κριτήρια θα σας βοηθήσει να επιλέξετε αυτό που σας ταιριάζει. Συνήθως για μια φορά πρακτικής την εβδομάδα θα πληρώσετε από 50 έως 65 ευρώ, για δύο από 70 έως 85 ευρώ ενώ υπάρχουν και ευέλικτα απεριόριστα προγράμματα ανάλογα και με το χρόνο που επιθυμείτε να διαθέσετε. Ασκούμενοι μια φορά την εβδομάδα θα έχετε την ευκαιρία μια σταδιακής αλλά ουσιαστικής γνωριμίας με τις πρακτικές, ενώ με δύο φορές και άνω θα έχετε άμεσα και πιο ορατά αποτελέσματα.