Από το βιβλίο «Παιχνίδια στον Καθρέπτη» Καθώς είμαστε βυθισμένοι στα
θέλγητρα των παιχνιδιών της Μάγια, το πεπρωμένο μάς προστάζει σαν ένα
είδος παρτίδας ζαριών, ένα είδος ρουλέτας ή λοταρίας, όπου το τυχαίο
είναι αυτό που επιβάλλει μια μεγαλύτερη ή μικρότερη καλοτυχία στους
ανθρώπους.
Όμως αν, όπως κάνουμε μέχρι τώρα, προσπαθήσουμε να απομακρύνουμε με
επιδεξιότητα τα πέπλα της Μάγια, για να καταλάβουμε το νόημα του
παιχνιδιού της, θα δούμε ότι δεν υπάρχει τέτοιο τυχαίο αλλά αντίθετα μια
αξιοσημείωτη αιτιότητα, μια τάξη, ένας νόμος που καθορίζει όλα τα
γεγονότα. Το τυχαίο δεν υπάρχει, αν και η Μάγια φροντίζει να φαίνεται το
αντίθετο, υπάρχει μόνο η άγνοια της αιτιότητας.
Το γεγονός ότι εμείς σαν άνθρωποι δεν φτάνουμε να καταλάβουμε το σκοπό
του παιχνιδιού της Μάγια, το ότι δεν καταλαβαίνουμε γιατί κάνουμε αυτό
που κάνει και γιατί μας κατευθύνει εκεί που μας κατευθύνει, δεν σημαίνει
αναγκαστικά ότι η Μάγια κυβερνιέται από το τυχαίο.
Το να αρνούμαστε το πεπρωμένο και να εντάσσουμε όλο τον κόσμο στο τυχαίο
είναι το χειρότερο σύμπτωμα άγνοιας , έλλειψης συνειδητής παρατήρησης
της φύσης και σ’ αυτά θα μπορούσαμε ακόμα να προσθέσουμε μια συνειδητή
και ασυνείδητη φυγοπονία, ώστε να δουλέψουμε για να μην κατανοήσουμε
κανένα από τα μυστήρια που μας απασχολούν. Υπάρχουν μυστήρια;
Λοιπόν ναι, εξακολουθούν να υπάρχουν. Με το να τα αρνείται ο φυγόπονος
λύνει τάχα το πρόβλημα. Το πεπρωμένο είναι ο δρόμος που δείχνει ο νόμος
της εξέλιξης. Είναι ένας ανηφορικός δρόμος προσπάθειας, όπου κάθε βήμα
προϋποθέτει μια υπέρβαση.
Όμως έτσι όπως είναι τα πράγματα, σκληρά και ψυχρά, κανένας δεν θα ήθελε
να διαβεί αυτόν το δρόμο, κανείς δεν θα διοχέτευε τη δύναμη που
χρειάζεται για να το κάνει. Εδώ είναι που παρεμβαίνει η Μάγια και κοσμεί
το δρόμο με κάθε είδους φτιασίδια, με χίλια στολίδια, που εξυπηρετούν
στο παιχνίδι κι ακόμα στο να πιστεύουμε ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε
καταμεσής στο μονοπάτι.
Έτσι επίσης κανένας δεν προσέχει ότι ο δρόμος είναι στέρεα εντοιχισμένος
στα πλάγια του με παχείς ελαστικούς τοίχους, που επαναφέρουν στο κέντρο
του δρόμου κάθε τι, που εξ αιτίας της μη συνειδητότητάς του πλησιάζει
επικίνδυνα τα άκρα. Κάθε προσπάθεια να ξεφύγουμε από τη χαραγμένη γραμμή
είναι μια ανάκρουση πάνω στα ελαστικά τοιχώματα, για να μας δείξει ότι
υπάρχει μια μόνο δυνατότητα διάβασης.
Μπορούμε να περπατήσουμε πιο αργά ή πιο γρήγορα, μπορούμε να σταθούμε σε
κάποια στροφή του δρόμου, μπορούμε να προσπαθήσουμε να πλησιάσουμε προς
τις εντοιχισμένες του άκρες, μπορούμε να περπατήσουμε με τα πόδια ή με
ρόδες, κλαίγοντας ή γελώντας όμως δεν μπορούμε να αποφύγουμε το
πεπρωμένο των ανθρώπων, αν και η Μάγια προσπαθεί να μας κάνει τη
διαδρομή όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη.
Προς τα πού οδηγεί τελικά αυτό το πεπρωμένο; Ποιος είναι ο τελικός
σκοπός αυτού του παιχνιδιού; Αν κι έχουμε αόριστα συναισθήματα πάνω σ’
αυτό, στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε τίποτα. Κι αν το ξέρουμε, με την
αδύνατη βούληση που έχουμε, είναι πολύ δυνατό να θέλουμε να
εγκαταλείψουμε τη διαδρομή, χάνοντας έτσι την ευκαιρία να γίνουμε
άνθρωποι, να εκπληρώσουμε το πεπρωμένο.
Πιστεύω πως όλοι θα δεχόμαστε την έννοια του πεπρωμένου με μεγάλη
ευπείθεια, αν δεν παρουσίαζε τόσο σοβαρά προβλήματα, όπως το συνηθίζει.
Κατά πρώτο λόγο, δεν ξέρουμε από πού ξεκίνησε αυτός ο δρόμος, δεν
ξέρουμε από πού ερχόμαστε . Ούτε ξέρουμε προς τα πού κατευθύνεται ο
δρόμος. Δεν ξέρουμε προς τα πού πηγαίνουμε.
Προαισθανόμαστε μια μακρινή ανάμνηση από το παρελθόν με αόριστες
εμπειρίες, που ξαφνικά ταράσσουν την ψυχή μας. Προαισθανόμαστε επίσης
ένα απεριόριστο μέλλον γεμάτο από ευκαιρίες…
Όμως εμείς βρισκόμαστε εδώ στη μέση, χωρίς καμιά καθαρή εικόνα, χωρίς να
φτάσει ο νους μας να προσδιορίσει τίποτα απ’ αυτά που μας συμβαίνουν,
ούτε καν την παρούσα στιγμή που ζούμε. Δηλαδή δεν ξέρουμε ούτε ποιοι
είμαστε ούτε γιατί είμαστε εδώ.
Αυτό είναι σημάδι για το ότι περπατάμε κοιμισμένοι κι ότι είναι μια
ευλογία το ότι ο δρόμος περιβάλλεται από τοιχώματα, για να μην ξεφύγουμε
απ’ αυτόν. Η ζωή μας είναι ένας εφιάλτης μη συνειδητότητας, όπου
αθροίζονται τα τεχνητά πέπλα και φώτα της Μάγια, η οποία επίσης
προσπαθεί με όλα τα μέσα να μας κρατήσει στο δρόμο, τουλάχιστον στο
μέρος που βρίσκεται υπό τη δική της καθοδήγηση.
Αν κατορθώναμε να ξυπνήσουμε, θα περπατούσαμε με μεγαλύτερη σιγουριά, κι
αν δε θα διακρίναμε τον απόλυτο προορισμό του μονοπατιού , το παιχνίδι
θα είχε τώρα άλλα χαρακτηριστικά. Θα επρόκειτο για το φτάσιμο στο
επόμενο κομμάτι της διαδρομής, σαν να ήταν αυτό το τέλος.
Μόλις θα φτάναμε εκεί, θα βλέπαμε μπροστά μας άλλο κομμάτι του δρόμου κι
έτσι θα προχωρούσαμε διαδοχικά μέχρι να συμπληρώσουμε το σύνολο,
οδηγημένοι από σταθμούς όχι οριστικούς, αλλά τουλάχιστον χρήσιμους.
Αν ξέρουμε ότι είμαστε κοιμισμένοι, αν ξέρουμε ότι η Μάγια παίζει μαζί
μας ενώ διαβαίνουμε το δρόμο του πεπρωμένου, πώς να ξέρουμε να
διαβαίνουμε καλά, αν δεν αποκλίνουμε πολλές φορές, αν εκπληρώνουμε
εκείνο που έχουμε να κάνουμε; Υπάρχει ένα αλάνθαστο σημάδι που μας
δείχνει κάτι τέτοιο: ο πόνος.
Υπάρχουν μόνο δύο τύποι όντων που δεν αισθάνονται πόνο: αυτά που δεν
έχουν συνείδηση κι αυτά που έχουν απελευθερωθεί από το λάθος.
Προϋποθέτοντας ότι έχουμε αφήσει πίσω μας το στάδιο της καθολικής
ασυνειδητότητας και γνωρίζοντας ότι ο άνθρωπος κάνει ακόμα λάθη, είναι
αδύνατο να αποφύγουμε τον πόνο.
Όμως αντί να τον κακολογούμε, θα έπρεπε να τον δεχτούμε σαν ένα φάρο στο
δρόμο, σαν φως ενδεικτικό των πλανών μας, σαν το χτύπημα που μας οδηγεί
στο να αποτιμούμε τις πράξεις μας και να διορθώνουμε τα λάθη μας. Λίγος
πόνος; Καλή εκπλήρωση του πεπρωμένου. Πολύ πόνος;
Δεν ανοίξαμε ακόμα τα μάτια μας, για να δούμε με ευκρίνεια πού μας
πηγαίνουν τα βήματά μας. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ότι το πεπρωμένο
είναι ένας σκληρός αφέντης που δίνει λίγες ελευθερίες - για να μην πούμε
μία μόνο - στους φτωχούς και τυφλούς ανθρώπους που κυκλοφορούν γύρω
του.
Αντίθετα, υπάρχουν πολλές, χιλιάδες ευκαιρίες για να εκπληρώσουμε το
πεπρωμένο μας, για να διορθώσουμε τα λάθη μας αποκαθαίροντάς τα με τον
πόνο που διδάσκει και με τη συσσωρευμένη εμπειρία. Τι είναι μια ζωή στο
μακρύ δρόμο της εξέλιξης του ανθρώπου;
Τίποτα, μόλις μια μέρα, το χρονικό διάστημα που χωράει μεταξύ του ήλιου
που ανατέλλει και του ήλιου που κρύβεται κατά το σούρουπο… Οι πολλές
ζωές, σαν σκαλοπάτια στο μακρύ εξελικτικό ανήφορο, είναι αυτές που θα
μας οδηγήσουν στη συμπλήρωση της Μοναδικής Ζωής, αθροίζοντας τις θετικές
δράσεις κάθε ζωής.
nea-acropoli-athens.gr