Γράφει η ψυχολόγος Λουίζα Βογιατζή
Συχνά οι νέες γυναίκες στην εποχή μας
διαμαρτύρονται ότι οι άντρες δεν τις πλησιάζουν ή αν τις πλησιάσουν
γρήγορα «την κάνουν». Η αιτία , λένε πολλές, είναι ότι οι άντρες τις
φοβούνται επειδή είναι δυναμικές , πετυχημένες και ανεξάρτητες. Αποτελεί
σχεδόν κλισέ ότι οι άντρες φοβούνται τις δυναμικές και έξυπνες γυναίκες
και ότι προτιμούν γυναίκες «γλάστρες», χωρίς προσωπικότητα. Πόση
αλήθεια υπάρχει σ’ αυτό;
Ας δούμε καταρχήν τι σημαίνει ακριβώς
«δυναμική» γυναίκα. Το σίγουρο είναι πως, σε ότι αφορά την κοινωνική
συμπεριφορά πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή των μαμάδων και των
γιαγιάδων των σημερινών νέων γυναικών.
Για να σπουδάσουν, να δουλέψουν, να
πετύχουν στη δουλειά τους, να επιβιώσουν τελικά, οι σημερινές γυναίκες
πρέπει να αγωνιστούν και να ανταγωνιστούν, να πάρουν αποφάσεις, να
ρισκάρουν, να αντιμετωπίσουν δύσκολους ανθρώπους και να λύσουν δύσκολα
προβλήματα. Όλα αυτά διαμορφώνουν φυσικά εντελώς διαφορετικά προφίλ
προσωπικότητας από τότε που οι γυναίκες είχαν «μόνο» το –δύσκολο μεν
αλλά σίγουρα πιο περιορισμένο και οικείο- έργο του νοικοκυριού και της
ανατροφής των παιδιών να φέρουν εις πέρας.
Αυτές οι ίδιες μητέρες βέβαια πολύ συχνά
έχουν μεγαλώσει τις κόρες τους με την επιτακτική προτροπή «να μην έχεις
ανάγκη κανέναν» ταυτόχρονα όμως, μόλις οι κόρες τους τελειώσουν τις
σπουδές τους ή μεγαλώσουν λίγο η μόνιμη έννοια είναι αν και πότε αυτές
θα παντρευτούν και θα κάνουν οικογένεια. Το μήνυμα είναι αδιαμφισβήτητα
διπλό και ως γνωστόν τα διπλά μηνύματα των γονιών είναι αυτά που
δημιουργούν τις μεγαλύτερες συγκρούσεις μέσα μας.
«Πρέπει να είσαι ανεξάρτητη αλλά δεν
πρέπει να είσαι τόσο ανεξάρτητη ώστε να ζεις μόνη σου» είναι το
διφορούμενο μήνυμα που δέχονται οι γυναίκες από τις οικογένειες τους
αλλά και από την κοινωνία. Η σύγκρουση και η σύγχυση που προκαλεί ένα
τέτοιο μήνυμα έχει σαν συνέπεια ότι με κανέναν από τους δύο ρόλους δεν
αισθάνονται καλά στο πετσί τους.
Όσο λιγότερο άνετα αισθανόμαστε με αυτό
που είμαστε, με τόσο μεγαλύτερη ένταση συνήθως προσπαθούμε να
αποδείξουμε κάτι στους άλλους. Η άποψη μου είναι ότι μία γυναίκα που
νιώθει πραγματικά καλά που είναι αυτόνομη και ανεξάρτητη, μπορεί την
ίδια στιγμή να είναι και ευάλωτη, τρυφερή και αδύναμη και να το δείχνει,
στις προσωπικές της σχέσεις τουλάχιστον. Όταν αντίθετα αισθάνεται άβολα
και η εικόνα της δυναμικής γυναίκας που έχει για τον εαυτό της, μέσα
της συγκρούεται με το πρότυπο της γυναίκας που θέλει να έχει σύντροφο,
παιδιά, οικογένεια, τότε η αίσθηση και η εικόνα του εαυτού της είναι
ασταθής και εύθραυστη.
Τότε είναι που προσπαθεί να με επίφαση
να δείξει πόσο δυνατή και ανεξάρτητη είναι, ακόμα και στις προσωπικές
και τις ερωτικές της σχέσεις: «να μη νομίζει ότι τον έχω ανάγκη», «να μη
με θεωρεί δεδομένη», «κι αν εξαρτηθώ απ΄ αυτόν και το εκμεταλλευτεί;»
είναι αρκετά συνήθεις προβληματισμοί νέων γυναικών που δείχνουν πόσο
μεγάλος είναι ο φόβος τους να μη δειχτούν αδύναμες κι ευάλωτες.
Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο είναι που
αρχίζουν τα προβλήματα στις σχέσεις με τους άντρες (οι οποίοι βέβαια με
τη σειρά τους είναι εξίσου μπερδεμένοι σχετικά με το αν πρέπει να είναι
μόνο τα «δυνατά αρσενικά» ή αν πρέπει και μπορούν να δείχνουν και
αδυναμίες ). Κι αυτό γιατί οι σχέσεις βασίζονται στην αλληλοεξάρτηση.
Όχι την οικονομική απαραίτητα σίγουρα όμως τη συναισθηματική αλλά και
την πρακτική.
Όταν συνδεόμαστε
με άλλους ανθρώπους –ειδικά στις συντροφικές μας σχέσεις- αρχίζουμε να
τους έχουμε ανάγκη και θέλουμε να μας έχουν ανάγκη και αυτοί. Κι επειδή
–είτε μας αρέσει είτε όχι-είναι πολύ ζωντανά ακόμα μέσα μας τα
αρχετυπικά πρότυπα φύλου, για τους άντρες είναι αναγκαίο να αισθάνονται
ότι είναι χρήσιμοι και φροντίζουν-προστατεύουν τη γυναίκα τους, και για
τις γυναίκες αντίστοιχα ότι ο σύντροφος τους τις φροντίζει και ότι
μπορούν να στηριχτούν σ’ αυτόν, ακόμα κι αν μπορούν να τα κάνουν όλα
μόνες τους.
Μπορεί να είναι μεγάλη ανακούφιση όταν
αυτή φροντίδα μοιράζεται, δεν παύει όμως να αποτελεί δυνατό σημείο έλξης
και σύνδεσης η αίσθηση ότι «η γυναίκα μου με χρειάζεται και μου το
δείχνει». Κάτι που –για να είμαστε ειλικρινείς, με λίγο διαφορετικό
τρόπο ίσως- δεν ισχύει μόνο για τους άντρες.
