Πολλά λέγονται για την επίδραση ενός διαζυγίου στα παιδιά και τους έφηβους. μεγαλύτερος μύθος είναι ότι τα παιδιά πληγώνονται ανεπανόρθωτα από το διαζύγιο. Είναι αλήθεια ότι ένα διαζύγιο είναι μια πρόκληση για τα περισσότερα παιδιά, αλλά τα παιδιά δεν είναι παθητικές μαριονέτες που δεν ελέγχουν τον εαυτό τους.
Συχνά, η καταστρεπτικότερη επίδραση ενός διαζυγίου προέρχεται από τους καλοπροαίρετους φίλους και συγγενείς που λυπούνται τα παιδιά. Τα παιδιά και οι έφηβοι, καθώς είναι οι αποδέκτες αυτής της λύπης, καταλήγουν να πιστέψουν ότι είναι αδύναμοι να χειριστούν μια δύσκολη κατάσταση.
Η ενοχή επίσης αποθαρρύνει τα παιδιά των διαζευγμένων. Οι γονείς που χωρίζουν, συχνά νιώθουν ένοχοι, κι αυτή η ενοχή μπορεί να είναι το κίνητρο της προσπάθειάς τους να «επανορθώσουν» για τα παιδιά. Τα παιδιά, με τις ευαίσθητες κεραίες τους, συλλαμβάνουν πολύ εύκολα την ενοχή των γονιών και την χρησιμοποιούν προς όφελος τους. Κανένας δεν μπορεί να πει ότι είναι μαέστρος στο διαζύγιο. Αλλά, αν το αντιμετωπίσετε σαν ένα ατυχές παρά σαν ένα καταστροφικό γεγονός, ίσως προλάβετε ώστε να μην καταστρέψουν οι ενοχές σας τις οικογενειακές σχέσεις.
Τα παιδιά, των οποίων οι γονείς έχουν χωρίσει, ίσως νιώθουν ενοχές από μόνα τους. Ίσως πιστεύουν ότι αν είχαν καλλίτερη συμπεριφορά, οι γονείς τους θα ήταν ακόμη μαζί. Αυτά τα παιδιά χρειάζεται να καταλάβουν ότι για το διαζύγιο δεν ευθύνεται κανείς. Δεν σημαίνει αποτυχία. Το διαζύγιο είναι μια δύσκολη απόφαση, προκειμένου να αλλάξει κανείς μια κατάσταση, είναι μια εναλλακτική λύση σε μια αποθαρρυμένη σχέση.
Δυστυχώς, πολλοί χωρισμένοι γονείς χρησιμοποιούν τα παιδιά τους σαν όπλο ο ένας εναντίον του άλλου. Αυτό μπορεί να έχει πολύ αποθαρρυντική επίδραση. Στη μέση αυτής της σύγκρουσης, τα παιδιά νιώθουν ότι πιέζονται να κάνουν μιαν επιλογή. Να θυμάστε ότι, εσείς μεν μπορεί να μην αγαπάτε τον πρώην σύντροφό σας, τα παιδιά σας όμως τον αγαπούν ακόμη. Είναι δική σας η ευθύνη για τη σχέση που έχετε με τον πρώην σύντροφό σας - όχι των παιδιών. Όσο φιλικότερες σχέσεις έχετε τόσο καλλίτερο είναι για τα παιδιά σας. Εάν αισθάνονται ελεύθερα ν’ αγαπούν και τους δύο γονείς και καταφέρουν να αναπτύξουν μια σχέση με τον καθένα χωριστά, τόσο θετικότερη θα είναι η προσαρμογή στο διαζύγιο.
Οι Γονείς που Μένουν Μόνοι
Αν έχετε μείνει μόνος (μετά το διαζύγιο) έχετε ένα πολύ προκλητικό καθήκον. Θα υπάρξουν φορές που θα νιώσετε μοναξιά, απομόνωση, σαν να είστε παγιδευμένοι. Χωρίς να μειώσουμε το καθήκον σας, νομίζουμε ότι η κατάστασή σας έχει ένα πλεονέκτημα: είστε αποκλειστικά υπεύθυνοι για τα παιδιά σας. Αποφασίζετε, χωρίς παρεμβάσεις, πώς θα τα αναθρέψετε. Πολλά ζευγάρια δεν έχουν αυτό το πλεονέκτημα - ασχολούνται με το να διαφωνούν για την ανατροφή των παιδιών τους.
Είναι πολύ πιθανόν όμως, να σκέφτεστε, «όταν τα παιδιά μου επισκέπτονται τον πρώην σύντροφό μου, οι προσπάθειες μου φθείρονται. Δεν συμφωνούμε. Με την πρώτη ευκαιρία, ίσως ο άλλος γονιός να προσπαθήσει να φθείρει τις προσπάθειές σας. Δεν είστε όμως υποχρεωμένοι να υποκύψετε σ’ αυτή την τακτική. Αφήστε τον πρώην σύντροφό σας ν’ αντιμετωπίσει τα παιδιά όπως νομίζει.
Προσπαθήστε όσο μπορείτε, όταν είστε μαζί τους, να έχετε μια δημοκρατική και θετική σχέση. Μαθαίνουν απ’ το παράδειγμά σας κι απ’ την επιρροή σας. Μην παραιτείστε αν τα παιδιά σας είναι περισσότερο με τον άλλο γονιό, απ’ ότι με σας. Λίγες ώρες θετικής επικοινωνίας -δεν έχει σημασία πόσο συχνά θα είναι- μπορούν να βοηθήσουν πολύ τα παιδιά και τους έφηβους να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά μαθαίνουν να προσαρμόζονται στις διαφορετικές προσδοκίες. Στην πραγματικότητα, αντιμετωπίζουν καθημερινά διαφορές ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, στους φίλους και στους δασκάλους.
Πολλές φορές τα παιδιά προσπαθούν να στρέψουν τον ένα γονιό εναντίον του άλλου Παράδειγμα: ο έφηβος σας λέει, «Όταν είμαι με τη μαμά, μ’ αφήνει να μένω έξω μέχρι τα μεσάνυχτα». Μην παγιδευτείτε σε σχόλια και σε συναισθήματα που πληγώνουν. Δείξτε ότι κατανοείτε πως νιώθει, γνωστοποιήστε του τα δικά σας όρια και αρνηθείτε να συζητήσετε: «Ξέρω ότι μένεις έξω μέχρι αργά όταν είσαι με τη μητέρα σου, κι αυτό το αποφασίζετε εκείνη κι εσύ. Όταν όμως είσαι εδώ, θέλω να επιστρέφεις μέχρι τις 11, όπως έχουμε συμφωνήσει».
Αποφύγετε να κατακρίνετε τον πρώην σύντροφό σας μπροστά στα παιδιά σας. Όταν κατακρίνετε τον απάντα σύντροφο, τα παιδιά είναι σε δύσκολη και αποθαρρυντική θέση. Αντί να καταδικάζετε τους κανονισμούς του άλλου γονιού, εξηγήστε ότι δεν συμφωνείτε με τους κανόνες, αλλά ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να παίρνουν αποφάσεις και να έχουν τη γνώμη τους για τον εαυτό τους.
Καμιά φορά τα παιδιά προκαλούν την κριτική παραπονούμενα με τα προβλήματα που έχουν με τον άλλο γονιό. Εάν σας συμβαίνει αυτό, αντισταθείτε στον πειρασμό να πάρετε το μέρος των παιδιών σας. Με την ίδια λογική, δεν χρειάζεται βέβαια να υπεραμύνεστε του πρώην συντρόφου σας. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιήστε την τεχνική της αντανακλαστικής ακοής και αναζητήστε εναλλακτικές λύσεις για να βοηθήσετε τα παιδιά να μπορέσουν ν’ αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατάσταση.
Σαν μοναχικός γονιός, ίσως βρείτε ότι η κοινωνική ζωή σας είναι πηγή συγκρούσεων.
Μερικοί γονείς που είναι μόνοι, διστάζουν να πάνε ραντεβού, ή αισθάνονται ενοχή αν πάνε.
Εάν στα παιδιά σας δεν αρέσει το γεγονός ότι εσείς πάτε ραντεβού, ή αν δεν συμπαθούν τον φίλο (ή τη φίλη) σας, αυτό είναι πρόβλημά τους. Μπορείτε να βοηθήσετε, αφιερώνοντας χρόνο για να ακούσετε και να καταλάβετε τα συναισθήματά τους. Μετά τους λέτε, με καλοσύνη και σταθερότητα, ότι, παρ’ όλο που καταλαβαίνετε τα συναισθήματά τους, έχετε το δικαίωμα ν’ αποφασίζετε για τη ζωή σας.
