Όλοι οι κατ΄εξακολούθησιν άπιστοι που κυκλοφορούν ελεύθεροι γύρω σου, μπορούν να σε διαβεβαιώσουν πως οι άνθρωποι είμαστε πολυγαμικοί από τη φύση μας και πως η απιστία δεν είναι ζήτημα αρχής, αλλά απλώς θέμα χρόνου. Θα συμβεί αργά ή γρήγορα ακόμακαι στο καλύτερο σπίτι και στο πιο ταιριαστό ζευγάρι.
Κι όμως η άποψή τους δεν είναι παρά ένα ακόμα κλισέ από τα δεκάδες που ακούμε για τις σχέσεις και βέβαια κυρίως είναι το άλλοθι για τις ενοχές τους. «Αντιλήψεις όπως, "όλοι είμαστε άπιστοι", "οι άνθρωποι απιστούν, επειδή δεν είναι ερωτευμένοι με το σύντροφό τους",
"αυτοί που απιστούν είναι περισσότερο σεξουαλικοί από τους άλλους", ή
"η απιστία είναι το αποτέλεσμα της αποτυχίας ή της παραίτησης του άλλου
συντρόφου" είναι συχνά παραπλανητικές, μιας και δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα», λέει οΕπίκουρος Καθηγητής Γυναικολογίας και Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου Ζήσης Παπαθανασίου.
Η απιστία συμβαίνει και χωρίς να υπάρχει σοβαρός λόγος. Συμβαίνει μάλιστα τόσο συχνά, που όποιος πει πως «πέφτει από τα σύννεφα» είναι ύποπτος.
Λέμε πως "οι άντρες είναι εκείνοι που αναζητούν συχνότερα το σεξ εκτός της μόνιμης σχέσης τους, αλλά χωρίς να του δίνουν προεκτάσεις, ενώ οι γυναίκες -εάν φτάσουν σε αυτό το σημείο- τις περισσότερες φορές έχουν αποφασίσει ήδη να χωρίσουν".
Αυτό είναι μύθος ή αλήθεια; «Είναι αλήθεια, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό», απαντά ο επιστημονικός διευθυντής του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου καθηγητής Ζήσης Παπαθανασίου. «Κι αυτό γιατί οι γυναίκες λειτουργούν συνήθως συναισθηματικά στις σεξουαλικές τους σχέσεις. Όταν δεν υπάρχει πια συναισθηματική κάλυψη, νιώθουν πιο ελεύθερες για αναζήτηση άλλης σεξουαλικής σχέσης. Οι άντρες απολαμβάνουν το σεξ και χωρίς συναισθηματική εμπλοκή. Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, είναι γνωστό ότι πολλοί ρόλοι και συμπεριφορές που σχετίζονται με το φύλο έχουν αντιστραφεί. Έτσι, όλο και περισσότερες γυναίκες αποσυνδέουν το σεξ από το συναίσθημα και λειτουργούν σεξουαλικά με βάση τα αντρικά πρότυπα».
Δεν είναι όμως το ζητούμενο στη ζωή κάθε σοβαρού ενήλικα να κάνει μια ωραία και μόνιμη σχέση; Δεν ξοδέψαμε πολύ χρόνο και άπειρη ενέργεια μέχρι να βρούμε τον ένα και μοναδικό ή τη μία και μοναδική; Δεν ξενυχτήσαμε πίνοντας το ένα dry martini μετά το άλλο αναλύοντας μέχρι εξαντλήσεως όλες τις σχέσεις μας που δεν “περπάτησαν”; Τόσο γρήγορα ξεχνάμε;
«Ένιωθα ευτυχισμένη και πίστευα πως είχα βρει τις ισορροπίες μου. Δεν ξέρω τι με έπιασε» ομολογεί ένα βράδυ καθισμένη στον ψυχαναλυτικό καναπέ μου μια καλή μου φίλη, η Εύα, 32 χρονών, που μόλις είχε τινάξει στον αέρα τον γάμο της για έναν έρωτα που εκ των προτέρων γνώριζε ότι είχε ημερομηνία λήξης.
Ποιο είναι το κίνητρο για έναν άνθρωπο να αναζητά το ευκαιριακό σεξ διακινδυνεύοντας την ισορροπία και τη σταθερότητα στην προσωπική του ζωή; «Τα κίνητρα διαφοροποιούνται κατά περίπτωση» λέει ο καθηγητής δρ Ζήσης Παπαθανασίου. «Πολλοί άντρες και γυναίκες αναζητούν μια άλλη σχέση, γιατί η κύρια σχέση δεν τους καλύπτει πια. Άλλοι πάλι γιατί πιστεύουν ότι η δευτερεύουσα σχέση δεν θα βλάψει την κύρια. «Δεν είμαι μονογαμικός, τι να κάνω; Μου αρέσουν οι γυναίκες» δηλώνει ο κατ΄εξακολούθησιν άπιστος Λουκάς, 40 χρονών, με δύο διαζύγια και τρία παιδιά στο ενεργητικό του - προφανώς οι σύντροφοί του δεν συμφωνούσαν με τις απόψεις του περί πολυγαμίας.
«Η συνηθισμένη δήλωση των αντρών ότι “μ’ αρέσουν πολύ οι γυναίκες”, ουσιαστικά σημαίνει ότι «θέλω να επιβραβεύσουν τον ανδρισμό μου πολλές γυναίκες» λέει ο δρ Παπαθανασίου. «Στις μέρες μας οι περισσότεροι άνθρωποι λειτουργούν με την ηθική της πλειονότητας. Δηλαδή, λειτουργούν έτσι όπως οι περισσότεροι γύρω τους. Μία άλλη μεγάλη μερίδα πληθυσμού λειτουργεί με βάση την ατομικιστική ηθική. Την ηθική, δηλαδή, που ο καθένας κατασκευάζει μόνος του, στα δικά του μέτρα. Έτσι οι ηθικές των ανθρώπων διαφέρουν σε περιεχόμενο όσο τα καλάθια στο σούπερ μάρκετ. Γι’ αυτό μ’ αρέσει να αποκαλώ αυτή την ηθική σαν «ηθική του σούπερ μάρκετ».
Αυτό είναι μύθος ή αλήθεια; «Είναι αλήθεια, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό», απαντά ο επιστημονικός διευθυντής του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου καθηγητής Ζήσης Παπαθανασίου. «Κι αυτό γιατί οι γυναίκες λειτουργούν συνήθως συναισθηματικά στις σεξουαλικές τους σχέσεις. Όταν δεν υπάρχει πια συναισθηματική κάλυψη, νιώθουν πιο ελεύθερες για αναζήτηση άλλης σεξουαλικής σχέσης. Οι άντρες απολαμβάνουν το σεξ και χωρίς συναισθηματική εμπλοκή. Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, είναι γνωστό ότι πολλοί ρόλοι και συμπεριφορές που σχετίζονται με το φύλο έχουν αντιστραφεί. Έτσι, όλο και περισσότερες γυναίκες αποσυνδέουν το σεξ από το συναίσθημα και λειτουργούν σεξουαλικά με βάση τα αντρικά πρότυπα».
Δεν είναι όμως το ζητούμενο στη ζωή κάθε σοβαρού ενήλικα να κάνει μια ωραία και μόνιμη σχέση; Δεν ξοδέψαμε πολύ χρόνο και άπειρη ενέργεια μέχρι να βρούμε τον ένα και μοναδικό ή τη μία και μοναδική; Δεν ξενυχτήσαμε πίνοντας το ένα dry martini μετά το άλλο αναλύοντας μέχρι εξαντλήσεως όλες τις σχέσεις μας που δεν “περπάτησαν”; Τόσο γρήγορα ξεχνάμε;
«Ένιωθα ευτυχισμένη και πίστευα πως είχα βρει τις ισορροπίες μου. Δεν ξέρω τι με έπιασε» ομολογεί ένα βράδυ καθισμένη στον ψυχαναλυτικό καναπέ μου μια καλή μου φίλη, η Εύα, 32 χρονών, που μόλις είχε τινάξει στον αέρα τον γάμο της για έναν έρωτα που εκ των προτέρων γνώριζε ότι είχε ημερομηνία λήξης.
Ποιο είναι το κίνητρο για έναν άνθρωπο να αναζητά το ευκαιριακό σεξ διακινδυνεύοντας την ισορροπία και τη σταθερότητα στην προσωπική του ζωή; «Τα κίνητρα διαφοροποιούνται κατά περίπτωση» λέει ο καθηγητής δρ Ζήσης Παπαθανασίου. «Πολλοί άντρες και γυναίκες αναζητούν μια άλλη σχέση, γιατί η κύρια σχέση δεν τους καλύπτει πια. Άλλοι πάλι γιατί πιστεύουν ότι η δευτερεύουσα σχέση δεν θα βλάψει την κύρια. «Δεν είμαι μονογαμικός, τι να κάνω; Μου αρέσουν οι γυναίκες» δηλώνει ο κατ΄εξακολούθησιν άπιστος Λουκάς, 40 χρονών, με δύο διαζύγια και τρία παιδιά στο ενεργητικό του - προφανώς οι σύντροφοί του δεν συμφωνούσαν με τις απόψεις του περί πολυγαμίας.
«Η συνηθισμένη δήλωση των αντρών ότι “μ’ αρέσουν πολύ οι γυναίκες”, ουσιαστικά σημαίνει ότι «θέλω να επιβραβεύσουν τον ανδρισμό μου πολλές γυναίκες» λέει ο δρ Παπαθανασίου. «Στις μέρες μας οι περισσότεροι άνθρωποι λειτουργούν με την ηθική της πλειονότητας. Δηλαδή, λειτουργούν έτσι όπως οι περισσότεροι γύρω τους. Μία άλλη μεγάλη μερίδα πληθυσμού λειτουργεί με βάση την ατομικιστική ηθική. Την ηθική, δηλαδή, που ο καθένας κατασκευάζει μόνος του, στα δικά του μέτρα. Έτσι οι ηθικές των ανθρώπων διαφέρουν σε περιεχόμενο όσο τα καλάθια στο σούπερ μάρκετ. Γι’ αυτό μ’ αρέσει να αποκαλώ αυτή την ηθική σαν «ηθική του σούπερ μάρκετ».
|
Η απιστία σε αριθμούς: 1 στους 2 δεν ενδίδει. Ο άλλος όμως...
Σύμφωνα με
έρευνα του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου που διεξήχθη στο διάστημα
μεταξύ Νοεμβρίου του 2001 και Ιανουαρίου του 2002, από τους 234 άντρες
που ερωτήθηκαν το 61,9% και από τις 245 γυναίκες το 40,8% είχαν σε
κάποια στιγμή της ζωής τους μια ευκαιριακή ή μία μόνιμη παράλληλη σχέση.
Αντίθετα, το 48,8% όλων των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν είχαν ποτέ.
|
Για να είμαι ειλικρινής...
Στη δεκαετία του ’70 επικράτησε η αντίληψη πως το ιδανικό ζευγάρι θα πρέπει να ταιριάζει σε όλα. Επιθυμίες, στόχοι και επιλογές έπρεπε να ταυτίζονται απόλυτα και οι δύο να νιώθουν σαν «ένα». Ωστόσο η ρομαντική αυτή άποψη συνέπεσε με τη σεξουαλική επανάσταση και έτσι δεν μπόρεσε να επιβιώσει. Το ζευγάρι ζητούσε χώρο για προσωπική ζωή.
«Σήμερα,
αρκετά ζευγάρια λειτουργούν σε δύο πεδία της καθημερινότητας: στο
κοινό, το οποίο μοιράζονται και οι δύο σύντροφοι και στο αυστηρά
προσωπικό του καθενός. Η ανάγκη για προσωπικό χώρο σε μια σχέση γίνεται
σήμερα αποδεκτή από όλους τους εμπλεκόμενους με το θέμα ειδικούς,
ψυχολόγους, γιατρούς και κοινωνιολόγους» λέει οΖήσης Παπαθανασίου.
Το
ερώτημα είναι αν σε αυτό το προσωπικό κομμάτι μπορεί να χωρέσει η νέα
σεξουαλική σχέση. Και αν χωρέσει, το θέμα είναι αν από σκέτο «Sex Factor»
θα αποτελέσει άμεσα ή στο μέλλον αιτία χωρισμού. Αυτό το τελευταίο και
σημαντικό κομμάτι θα πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ των δύο συντρόφων. «Οι
δύο σύντροφοι πρέπει να αποφασίσουν για το ποια συμπεριφορά είναι
αποδεκτή στη σχέση τους. Δεν θα ήταν λάθος να συζητήσουν περί απιστίας και να θέσουν τους κανόνες εκείνους που θα καλούνται να ακολουθήσουν και οι δύο, προκειμένου να διασφαλίσουν την "ακεραιότητα" και την επιβίωση της σχέσης, να προστατέψουν τον καθένα από το να πληγωθεί και να μην κλονιστούν τα αισθήματα αγάπης και εμπιστοσύνης που μοιράζονται.»
Συγχωρείται σήμερα η περιστασιακή, τυχαία απιστία από τον μόνιμο/η σύντροφο ή τελικά αποτελεί αιτία διαζυγίου; «Σύμφωνα με
τις ισχύουσες σήμερα απόψεις συχνά συγχωρείται μια περιστασιακή απιστία
και στα δύο φύλα. Πάντως η Ιατρική δεν είναι αρμόδια για να παρέχει
άφεση αμαρτιών. Ο ρόλος της είναι διαφορετικός.» διευκρινίζει ο δρ Παπαθανασίου.
Το στοίχημα λοιπόν για κάθε ζευγάρι που πιστεύει στην αιώνια αγάπη είναι
να διατηρήσει ζωντανή την ερωτική του σχέση – όχι μόνο τη σεξουαλική.
Το σεξ δεν είναι αξία για να επενδύσεις. Η ειλικρίνεια όμως, είναι. Όπως
και η εμπιστοσύνη. Επομένως, αν η απιστία περιορίζεται στη συνουσία
μπορεί και να πάρει άφεση.
Γιατί, τελικά, η συντροφικότητα,
αυτός ο μαγικός χορός του ερωτισμού μπορεί να κρατήσει για πάντα, αλλά
είναι μόνο για δύο (αλλά επιδέξιους) παρτενέρ. Αυτό είναι το δύσκολο.
Όχι το άλλο.
Ευκαιρίες απιστίας
Όπως
οι εθνικές οδοί έχουν τα «κακά χιλιόμετρα», όπου συμβαίνουν στατιστικά
τα περισσότερα δυστυχήματα, έτσι και οι σχέσεις στη διαδρομή τους
συναντούν σημεία-παγίδες στα οποία είναι πιθανότερο να συναντήσουν την
απιστία. Το διαβάσαμε στο περιοδικό Madame Figaro
