Ο φόβος μήπως πληγωθούμε στη σχέση

Δυσπιστία- Ο φόβος μήπως πληγωθούμε 

H δυσπιστία είναι ένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητα που περιγράφει τη δυσκολία ενός ατόμου να εμπιστευτεί τους άλλους: Επειδή προσδοκά ότι εκείνοι θα το πληγώσουν και θα το εκμεταλλευτούν. Οι πτυχές της δυσπιστίας είναι η πίστη του ατόμου ότι οι κοντινοί του άνθρωποι το έχουν κακοποιήσει ψυ­χολογικά, ενώ υπήρξαν στο μυαλό του τα μόνα πρόσωπα ε­μπιστοσύνης, και η διαρκής ανάγκη του να προστατεύεται ψευδώς από μια βαθιά αίσθηση απειλής.

Από τη Δρ. Μυρσίνη Κωστοπούλου Κλινική Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια. 

Το δύσπιστο άτομο έχει την τάση να προσπαθεί να προλάβει να πληγώσει ή να ε­γκαταλείψει το σύντροφο του προτού συμβεί στο ίδιο, ενώ διακατέχεται από ένα διαταρακτικό φόβο να αφήσει τον άλλο να έρθει κοντά του γιατί περιμένει την προδοσία. Η έλλειψη αυτοεκτίμησης και η αίσθηση ότι υστερεί σε σχέση με τους άλλους καθώς και τα συναισθήματα άγχους και θλίψης είναι χαρακτηριστικά στα δύσπιστα άτομα.

Τα πρώιμα βιώματα ζωήςπου παρεμποδίζουν το χτίσιμο της εμπιστοσύνης στην εξέλιξη των διαπροσωπικών σχέσεων συχνά προϋπάρχουν. Μπορεί να υπήρξε ένας γονιός ή συγγενής που κακοποίησε ψυχολογι­κά, σωματικά ή σεξουαλικά το μικρό παιδί ή γονείς που πρό­δωσαν συναισθηματικά το παιδί τους ή που δεν ενέπνεαν την εμπιστοσύνη σε εκείνο ή που του έλεγαν συστηματικά ψέματα ή που εκμεταλλεύονταν τις αδυναμίες του. Τραυματικά δια­ζύγια και αποχωρισμοί στην παιδική ηλικία είναι ιδιαίτερα ε­πώδυνα βιώματα για ένα μικρό παιδί και δύναται να χτίσουν έναν κόσμο δυσπιστίας στην πορεία, ιδιαίτερα όταν το παίδι δεν μαθαίνει ποτέ τι πραγματικά συνέβη ή ζει μέσα από δίπλα και αντιφατικά μηνύματα που του περνούν οι γονείς του.

Οι δύσπιστοι ενήλικες μπορεί ως παιδιά να εξαναγκάζονταν να κάνουν πράγματα υπό τη συστηματική απειλή μιας εφιαλτι­κής τιμωρίας. Σημαντικά πρότυπα δυσπιστίας είναι και οι ί­διοι oι γονείς που προειδοποιούσαν το παιδί τους να μην εμπι­στεύεται τον έξω κόσμο και κανέναν άλλο πέρα από το στενό οικογενειακό κύκλο. Τα παιδιά που οι γονείς τους είχαν συγκρού­σεις μεταξύ τους ή τα παιδιά εκείνα που έγιναν υποκατάστα­τα του ενός γονέα επίσης είναι ευάλωτα στη δυσπιστία. Τα ψυχοτραυματικά γεγονότα της ζωής που αφαιρούν από ένα παιδί τη δυνατότητα να εμπιστεύεται μπορεί να δημιουργή­σουν και βαθιά ενοχή ότι με κάποιο τρόπο το ίδιο έχει προκα­λέσει π.χ. τη βία ή την προδοσία και ότι αυτό είναι υπεύθυνο για εκείνη. Είναι προφανές ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το θύμα ποτέ δεν ευθύνεται για τη βία που εισπράττει. Η ψυχοθερα­πευτική παρέμβαση θα απενοχοποιήσει το άτομο προσφέροντάς του τη δυνατότητα μιας ξανακερδισμένης εμπιστοσύνης στον άλλο.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο βιβλίο Μιλώντας για εμάς και τα προβλήματά μας Εκδόσεις Καστανιώτη