"Στροφή" στις δημόσιες συγκοινωνίες κάνουν οι καταναλωτές λόγω κρίσης ενώ έδαφος κερδίζουν και οι εναλλακτικοί τρόποι μεταφοράς (ποδήλατο, πεζοί), τραβώντας παράλληλα...
χειρόφρενο στα αυτοκίνητα τους. Ωστόσο, κρίνουν το κόμιστρο που καταβάλλουν «ακριβό» και σε ορισμένες περιπτώσεις ζητούν την επέκταση των παρεχόμενων υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα τη λειτουργία νυχτερινών δρομολογίων.
Σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποίησαν ομάδες φοιτητών του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από την αρχή του έτους παρατηρήθηκε αύξηση κατά 7% του επιβατικού κοινού του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης(σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του), παρ’ όλο που τα δρομολόγια έχουν παραμείνει τα ίδια. Η αύξηση αυτή μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς οι καταμετρήσεις γίνονται με βάση τα ακυρωθέντα εισιτήρια και τις κάρτες, την ώρα που εκτιμάται ότι δεκάδες χιλιάδες είναι οι «τζαμπατζήδες».
Το φαινόμενο των «τζαμπατζήδων»
Το φαινόμενο αυτό έχει επιδεινωθεί μετά την εκδήλωση της κρίσης. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΘ, από τους ελέγχους που γίνονται σε ποσοστό 7% των δρομολογίων προκύπτουν ετησίως 25.000 - 30.000 περιστατικά ατόμων που δεν έχουν ή δεν ακυρώνουν εισιτήρια.
Παλαιότερα, αυτοί που δεν είχαν εισιτήριο πλήρωναν επί τόπου το πρόστιμο σε ποσοστό 70% και οι υπόλοιποι επί πιστώσει, ενώ σήμερα τα ποσοστά αυτά έχουν αντιστραφεί. Επίσης, αύξηση της συχνότητας χρήσης των αστικών παρουσιάζεται από τους άνδρες και μείωση από τις γυναίκες, ενώ οι λόγοι οφείλονται κυρίως στην άνοδο των τιμών των καυσίμων. Οι άνδρες εμφανίζονται πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν για τις μεταμεσονύκτιες μετακινήσεις τους κάποιες γραμμές που θα λειτουργούν εκείνες τις ώρες με αυξημένο αντίτιμο εισιτηρίου σε σχέση με το κανονικό.
Σχετικά με τις υπεραστικές συγκοινωνίες, οι κάτοχοι ΙΧ αυτοκινήτων διαπιστώνεται ότι έχουν μειώσει τις μετακινήσεις τους κατά 80% και έχουν στραφεί στη χρήση των ΚΤΕΛ, καθώς περίπου το 85% την θεωρεί ως οικονομικά σύμφορη λύση. Παρ’ ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (πάνω από το 50%), θεωρεί το εισιτήριο των ΚΤΕΛ ακριβό και μόνο το 1% φθηνό, ο κυριότερος λόγος προτίμησης των ΚΤΕΛ εξακολουθεί να είναι το κόστος, σε ποσοστό 45%. Επιπλέον, ένα ποσοστό 64% θεωρεί οικονομικά σύμφορη την χρήση των ΚΤΕΛ σε σχέση με τα άλλα μέσα.
Αλλαγές σημειώθηκαν και στις συνήθειες των φοιτητών ως προς την χρήση του ΟΑΣΘ η οποία διπλασιάστηκε, ενώ μειώθηκε σημαντικά η χρήση του ταξί και αυξήθηκε αυτή του ποδηλάτου (κατά 17%). Για τις υπεραστικές τους μετακινήσεις, ωστόσο, οι φοιτητές προτιμούν το ΙΧ -σε πληρότητα- και αποφεύγουν το ΚΤΕΛ, για πρακτικούς κυρίως λόγους.
Και σε αυτή την περίπτωση των «καταναλωτών» οι λόγοι είναι οικονομικοί και ελάχιστα σχετίζονται με την περιβαλλοντική συνείδηση. Αλλαγή παρατηρείται και στη στάση των ταξιδιωτών που επιθυμούν να κάνουν τουρισμό. Περίπου το 60% προτιμά να αγοράσει τα ταξιδιωτικά του εισιτήρια μέσω του Ιντερνετ, ενώ το 40% παραμένει πιστό στα ταξιδιωτικά γραφεία.
Το 55% αυτών επιλέγει ένα ταξίδι στο εξωτερικό, εξαιτίας του συνολικά χαμηλότερου κόστους (διαμονή, κόστος ζωής, μετακίνηση κ.α.), ενώ παρατηρείται μείωση (15%) των ταξιδιών γενικά λόγω της οικονομικής κρίσης και μείωση της χρήσης του ΙΧ (περίπου 50%) για τη μεταφορά των τουριστών στον προορισμό τους και συνεπώς αύξηση της προτίμησης χρήσης των δημόσιων μέσων συγκοινωνίας.
Βραδινά λεωφορεία
Ενώ υπάρχει αυξημένη ζήτηση για χρήση δημόσιας νυχτερινής συγκοινωνίας, ιδιαίτερα για την Παρασκευή και το Σάββατο -κυρίως από νέους 18-25 ετών που διασκεδάζουν έως αργά στο κέντρο της πόλης- η παροχή τέτοιας υπηρεσίας από τους ελληνικούς φορείς δεν είναι αναμενόμενη.
Αντίθετα, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Μαδρίτη, έχουν γίνει βήματα για να εξυπηρετούνται τόσο οι κάτοικοι όσο και οι τουρίστες και κατά τις βραδινές ώρες. Οι φοιτητές Πολιτικών Μηχανικών προτείνουν για τη Θεσσαλονίκη τη λειτουργία μίας λεωφορειακής γραμμής που να συνδέει το κέντρο της πόλης με το ανατολικό και δυτικό μέρος της, περνώντας από τα σημεία με την μεγαλύτερη προσέλευση, όπως είναι οι οδοί Εγνατία, Λαμπράκη, Βούλγαρη, Δελφών και Τσιμισκή, ενώ βολική για τους επιβάτες είναι η διατήρηση της γραμμής 78Ν (προς αεροδρόμιο) –καθώς λειτουργεί ακόμη και μεταμεσονύκτιες ώρες- με μικρή αύξηση του στόλου του, συχνότερα δρομολόγια και επιμήκυνση του ωραρίου του.
