Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι ένας νους που βρίσκεται
εστιασμένος στο παρόν υποδεικνύει την ευημερία, ενώ η μετατόπιση της
ενέργειας μας στο παρελθόν ή στο μέλλον μπορεί να οδηγήσει σε δυστυχία.
Τώρα, μια προκαταρκτική μελέτη UCSF δείχνει μια σχέση μεταξύ της
περιπλάνησης του νου και της γήρανσης, εξετάζοντας έναν βιολογικό δείκτη
της μακροζωίας στο DNA μας.
Στη μελέτη, το μήκος των τελομερών, ένας αναδυόμενος βιοδείκτης για την
κυψελοειδή και την γενική σωματική γήρανση, εκτιμήθηκε σε συνδυασμό με
την τάση του να είναι κανείς εστιασμένος στο παρόν συναρτήσει της τάσης
της νοητικής περιπλάνησης, σε έρευνα 239 υγιών, μεσήλικων γυναικών που
κυμαίνονταν σε ηλικίες από 50 έως 65 ετών.
Το να είσαι εστιασμένος στο παρόν ορίστηκε ως μια κλίση να
επικεντρώνεται κανείς στις τρέχουσες εργασίες, ενώ η νοητική περιπλάνηση
ορίστηκε ως η κλίση να έχει κάποιος σκέψεις για άλλα πράγματα εκτός από
τι παρούσες εργασίες ή απλά οι σκέψεις του να βρίσκονται «κάπου
αλλού».
Πολλοί επαγγελματίες της πνευματικής υγείας μας λένε να μην αρνούμαστε
τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, αλλά και να μην χανόμαστε σε αυτά. Οι
ψυχολογικές επιστήμες μας έχουν δείξει ότι όντας παρόντες, αποκτούμε
μεγαλύτερη εγρήγορση και εσωτερική ασφάλεια, επιτρέποντάς μας να
αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις πιο αντικειμενικά και με μεγαλύτερη
ηρεμία.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν online στο new Association for
Psychological Science Journal Clinical Psychological Science, εκείνοι
που ανέφεραν μεγαλύτερη νοητική περιπλάνηση είχαν μικρότερα τελομερή,
ενώ όσοι ανέφεραν περισσότερη παρουσία στη στιγμή ή απλά είχαν μια
μεγαλύτερη εστίαση και δέσμευση με τις τρέχουσες δραστηριότητές τους,
είχαν μεγαλύτερα τελομερή, ακόμη και μετά την προσαρμογή στο τρέχον
στρες.
Το ανθρώπινο γονιδίωμα είναι γεμάτο με τουλάχιστον τέσσερα εκατομμύρια
διακόπτες γονίδια που κατοικούν σε κομμάτια του DNA που κάποτε είχαν
απορριφθεί ως “σκουπίδια”, αλλά αποδεικνύεται ότι το λεγόμενο junk DNA
διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο του τρόπου που συμπεριφέρονται τα
κύτταρα, όργανα και άλλοι ιστοί.
Η ανακάλυψη, που θεωρείται ένα σημαντικό ιατρικό και επιστημονικό
επίτευγμα, έχει τεράστιες συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου και της
συνείδησης, επειδή πολλές σύνθετες ασθένειες φαίνεται να προκαλούνται
από μικροσκοπικές αλλαγές σε εκατοντάδες διακόπτες γονίδια.
Καθώς οι επιστήμονες βυθίστηκαν στα “σκουπίδια” – τμήματα του DNA τα
οποία δεν είναι πραγματικά γονίδια που περιέχουν οδηγίες για πρωτεΐνες –
ανακάλυψαν ένα πολύπλοκο σύστημα που ελέγχει τα γονίδια.
Τουλάχιστον 80% αυτού του DNA είναι ενεργό και είναι χρήσιμο. Ένα άλλο
15-17% έχει υψηλότερες λειτουργίες τις οποίες οι επιστήμονες συνεχίζουν
να αποκωδικοποιούν.
Κάθε ανθρώπινο κύτταρο περιέχει DNA και οι κλώνοι του μας κωδικοποιούν
γενετικά σε αυτό που είμαστε. Τα τελομερή είναι τα καλύμματα του τέλους
του DNA μας και σκοπό έχουν να το συμπληρώσουν και να το προστατεύσουν,
αλλά κάθε φορά που ένα κύτταρο αναπαράγεται, τα τελομερή μειώνονται.
Τα τελομερή μικραίνουν συνήθως με την ηλικία ως αποτέλεσμα και
ψυχολογικών αλλά και φυσιολογικών πιέσεων. Στη σύλληψη, τα τελομερή σας
είναι 15.000 βάσεις φορές μεγαλύτερα, αλλά κατά τη γέννηση, παραμένουν
μόνο 10.000 βάσεις. Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής σας, τα τελομερή σας
συνεχίζουν να διαβρώνονται.
Για να κατανοήσετε την κρίσιμη σημασία των τελομερών σας αναφέρουμε ότι
κανείς δεν μπορεί να ζήσει με λιγότερα από 5.000 βάσεις. Σε έρευνα που
πρωτοστάτησε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, οι επιστήμονες ανακάλυψαν
ότι όσο πιο μικρά είναι τα τελομερή, τόσο πιο πιθανό είναι το πρώιμο
στάδιο της νόσου και της θνησιμότητας.
Καθώς η μελέτη αξιολόγησε την νοητική περιπλάνηση και τα τελομερή
ταυτόχρονα, οι ερευνητές δεν ξέρουν ακόμα αν η νοητική περιπλάνηση
οδηγεί σε μικρότερα τελομερή, αν συμβαίνει το αντίθετο, ή κάποιος κοινός
τρίτος παράγοντας συμβάλλει και στα δύο.
Οι μέθοδοι των συνειδητών διαλογισμών, οι οποίες προωθούν την προσοχή
στο παρόν με μια συμπονετική στάση αποδοχής, οδηγούν σε αυξήσεις σε
ορισμένες πτυχές της υγείας. Όντας παρόντες και σε εγρήγορση με αγνότητα
και χωρίς κρίση σημαίνει επίσης ότι δεν έχουμε κανένα συναίσθημα γύρω
από τις παρατηρήσεις μας.
Η συναισθηματική ευεξία μας δεν τοποθετείται στα αποτελέσματα των
συνθηκών της ζωής μας. Η ευημερία μας τοποθετείται στον εσωτερικό μας
εαυτό και καθορίζεται από την επιλογή που κάνουμε για να παραμένουμε
ήρεμοι, εστιασμένοι και επεκτατικοί γύρω από τις πολλαπλές δυνατότητες
των περιστατικών των οποίων είμαστε μάρτυρες.
Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει ότι οι παρεμβάσεις του διαλογισμού
σχετίζονται με αυξημένη δραστικότητα ενός ενζύμου που είναι γνωστό ως
τελομεράση, το οποίο είναι υπεύθυνο για την προστασία και, σε ορισμένες
περιπτώσεις, την αναπλήρωση των τελομερών.
Μαζί με τη νέα μελέτη UCSF, τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν την πιθανότητα
ότι η εστίαση στο παρόν μπορεί να είναι μέρος αυτού που προάγει την
υγεία σε μετρήσιμο κυτταρικό επίπεδο, είπαν οι ερευνητές.
“Η κατάσταση της εγρήγορσης – όπου οι σκέψεις μας ξεκουράζονται ανά πάσα
στιγμή -. αποδεικνύεται ότι είναι ένα συναρπαστικό παράθυρο στην
ευημερία μας.
Μπορεί να επηρεάζεται από τη συναισθηματική μας κατάσταση, καθώς και να
την διαμορφώνει επίσης (την συναισθηματική μας κατάσταση)”, δήλωσε η
Elissa Epel, PhD , αναπληρώτρια καθηγήτρια της ψυχιατρικής και
επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
«Στο υγιές δείγμα μας, οι άνθρωποι που αναφέρουν ότι είναι περισσότερο
εστιασμένοι στις τρέχουσες δραστηριότητές τους τείνουν να έχουν
μεγαλύτερα τελομερή. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο γενική ή σημαντική είναι
αυτή η σχέση.”
Συνεχίζοντας, η Epel, μαζί με την Eli Puterman, PhD, ψυχολόγο στο UCSF
Τμήμα Ψυχιατρικής, και οι συνεργάτες τους αναπτύσσουν μια σειρά από
μαθήματα για την προώθηση πιο συνειδητής εστίασης στο παρόν, για να δουν
εαν η παρέμβαση αυτή προστατεύει την συντήρηση των τελομερών ή ακόμη
και εάν τα επιμηκύνει.
Στην παρούσα μελέτη, οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι είχαν την τάση το
μυαλό τους να περιπλανιέται, και μετρήθηκαν για τυχόν πτυχές ψυχολογικής
δυσφορίας και ευημερίας.
Το δείγμα ήταν ιδιαίτερα μορφωμένο και ήταν σε κοντινό φάσμα
χρονολογικής ηλικίας αλλά και ψυχολογικού στρες (οι περισσότεροι είχαν
χαμηλή ένταση), πράγματα τα οποία μπορεί να έχουν συμβάλει στη
δυνατότητα να ανιχνευθεί αυτή η σχέση, είπε η Epel.
Η μελέτη είναι η πρώτη που συνδέει την κατάσταση της εγρήγορσης με το
μήκος των τελομερών και τον έλεγχο του άγχους και της κατάθλιψης, είπε η
Epel. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει δεσμoύς μεταξύ του μήκος των
τελομερών και ιδιαίτερους τύπους άγχους και κατάθλιψης.
Δεδομένου ότι η μελέτη αυτή βασίστηκε σε απλές δηλώσεις κατάστασης
εγρήγορσης, θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες απευθείας μέτρησης της
εγκεφαλικής δραστηριότητας.
«Τώρα έχουμε αποδείξεις για ένα νέο τύπο θεραπείας από την οποία το DNA
μπορεί να επηρεαστεί και να επαναπρογραμματιστεί ανάλογα με τον τρόπο
που σκεφτόμαστε, χωρίς φυσικά την τροποποίηση ενός μόνο γονιδίου,”
δήλωσε η καθηγήτρια και γενετίστρια Karina Mika.
«Αυτή η μελέτη ήταν ένα πρώτο βήμα και δείχνει ότι αξίζει να ψάξω για
την κατανόηση της σχέσης μεταξύ της νοητικής περιπλάνησης και της υγείας
των κυττάρων για να αποκτήσουμε μια καλύτερη κατανόηση για το εάν
υπάρχει αιτιότητα και αναστρεψιμότητα”, δήλωσε η Epel.
“Για παράδειγμα, η μείωση της νοητικής περιπλάνησης προωθεί την καλύτερη
υγεία των κυττάρων; Ή είναι αυτές οι σχέσεις απλώς αντανακλάσεις
κάποιου υποκείμενου μακροχρόνιου χαρακτηριστικού ενός προσώπου;”
«Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν την πιθανότητα ότι η στάση της αποδοχής
των αρνητικών εμπειριών μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που
προωθεί τη μεγαλύτερη ικανότητα του να βρισκόμαστε στο παρόν – να
αντιμετωπίζουμε ομαλά τις τρέχουσες εμπειρίες μας χωρίς να αποφεύγουμε
τις δυσάρεστες πτυχές των καθημερινών εμπειριών», είπε.
“Μια σειρά από θεωρίες που αφορούν τον συγκινησιακό τομέα δείχνει ότι η
αύξηση της προσοχής στο παρόν οδηγεί σε λιγότερη καταπίεση των αρνητικών
συναισθημάτων, και ως εκ τούτου σε μικρότερο φαινόμενο της νοητικής
αναπήδησης σε παρελθούσες καταπιεσμένες συγκινησιακές καταστάσεις”,
δήλωσε ο Wendy Berry Mendes, PhD, αναπληρωτής καθηγητής και και
συν-συγγραφέας της μελέτης αυτής.
“Εναλλακτικά, ο έλεγχος της προσοχής μπορεί να μας βοηθήσει να
ερμηνεύσουμε τα συναισθήματα με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο, αυτό που
ονομάζουμε« θετικές επανεκτιμήσεις. Τέτοιες μορφές σκέψης έχουν συνδεθεί
με υγιείς φυσιολογικές καταστάσεις. ”
“Κατά τη διάρκεια πολλών χιλιετιών οι νόες και η φυσική μας ύπαρξη έχουν
γίνει μηχανές του χρόνου προγραμματισμένα να γεράσουν και να λήξουν,
αλλά δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει αυτό», είπε η Mika. “Το να μην
γερνάς θα μπορούσε να είναι τόσο απλό όσο η αλλαγή της συναισθηματικής
μας κατάστασης και του τρόπου που σκεφτόμαστε», κατέληξε.
Η έρευνα για τα τελομερή και το ένζυμο που τα δημιουργεί, καθοδηγήθηκε
από τρεις Αμερικανούς, συμπεριλαμβανομένων των Μπλάκμπερν, ο οποίος
συν-ανακάλυψε το ένζυμο της τελομεράσης, το 1985. Οι επιστήμονες αυτοί
έλαβαν το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας / Ιατρικής το 2009 για το έργο
αυτό.
