Πώς κρίνουμε την προσωπικότητα των ανθρώπων με βάση το σωματότυπό τους

Παρά το σοφό ρητό «Μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του», οι άνθρωποι έχουμε την τάση να βγάζουμε αυθαίρετα συμπεράσματα για την προσωπικότητα των αγνώστων βασισμένοι μόνο σε εξωτερικά χαρακτηριστικά, όπως στην ηλικία, το φύλο ή το σχήμα του προσώπου τους.

Τα προηγούμενα ευρήματα υποδείκνυαν ότι συχνά διαμορφώνουμε την πρώτη μας εντύπωση σε σχέση με την εμπιστοσύνη, την κυριαρχία και τη συναισθηματική σταθερότητα βασιζόμενοι στο σχήμα του προσώπου. Επιπλέον, τα χαρακτηριστικά του προσώπου μπορούν ακόμα και να αποτελέσουν κλειδί στην πρόβλεψη της σωματικής υγείας, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.
Μέχρι σήμερα όμως, ήταν ελάχιστες οι έρευνες στην ψυχολογία που συνέδεαν αυτές τις κρίσεις με το σωματότυπο. Μία νέα έρευνα, δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science, συμπληρώνει αυτό το κενό, καθώς μελετά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που οι άνθρωποι τείνουν να συσχετίζουν με έναν συγκεκριμένο σωματότυπο.

Η ψυχολόγος Ying Hu από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, εξηγεί ότι η ερευνητική της ομάδα θέλησε να προσδιορίσει αν θα μπορούσαν να συνδέσουν προβλεπτικά τις περιγραφικές λέξεις της προσωπικότητας με το σωματότυπο. Μήπως οι άνθρωποι παρατηρούμε το σωματότυπο ενός ατόμου και βγάζουμε συμπεράσματα για το αν είναι τεμπέλης, ενθουσιώδης ή ευερέθιστος;

Για να διερευνήσει ακριβώς αυτό, η ομάδα σχεδίασε 140 ρεαλιστικά μοντέλα σώματος σε 3-D, τα μισά εκ των οποίων ήταν άνδρες και τα άλλα μισά γυναίκες. Για να δημιουργήσουν αυτά τα μοντέλα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν «ακτινογραφίες» πραγματικών ανθρώπων. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες ζήτησαν από 76 συμμετέχοντες να παρατηρήσουν τα μοντέλα του σώματος, εξετάζοντάς τα από δύο διαφορετικές γωνίες.

Οι ερευνητές παρουσίασαν 30 χαρακτηριστικά προσωπικότητας και οι συμμετέχοντες αντιστοίχησαν τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας με κάθε μοντέλο. Τα 30 χαρακτηριστικά προέρχονταν από τους 5 τύπους προσωπικότητας, που περιλαμβάνουν την εξωστρέφεια, νεύρωση, ευσυνειδησία, τερπνότητα, δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες. Αυτοί οι τύποι αποτελούν σήμερα την παραδοσιακή μέθοδο αξιολόγησης της προσωπικότητας.

Συμπερασματικά, η έρευνα βρήκε ότι οι συμμετέχοντες συσχέτιζαν τα πιο εύσωμα μοντέλα με αρνητικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως απροσεξία και τεμπελιά. Αντιθέτως, έτειναν να συσχετίζουν τα λεπτότερα μοντέλα με θετικότερα χαρακτηριστικά, όπως αυτοπεποίθηση και ενθουσιασμό.
Επιπροσθέτως, οι συμμετέχοντες συνέδεαν «δραστήρια» χαρακτηριστικά, όπως εξωστρέφεια, ευερεθιστότητα και δυναμισμό με σωματότυπους που ταυτίζονταν στερεοτυπικά είτε με θηλυκότητα, είτε με αρρενωπότητα, όπως ο σωματότυπος του «αχλαδιού» ή των «μεγάλων ώμων». Παράλληλα, οι συμμετέχοντες συσχέτιζαν τους ορθογώνιους θηλυκούς ή ανδρικούς σωματότυπους με εμπιστοσύνη, ντροπαλοσύνη, ζεστασιά και αξιοπιστία, τα οποία ταιριάζουν σε πιο παθητικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Οι ερευνητές αναφέρουν πως, συνδυάζοντας συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, μπορούσαν να προβλέψουν επακριβώς πώς ένας συμμετέχων θα έκρινε το κάθε μοντέλο. Όμως, οι ίδιοι επισημαίνουν πως η έρευνά τους δεν εξέτασε σε βάθος την επίδραση της γοητείας ή του φύλου σε αυτές τις κρίσεις. Επίσης, λένε ότι αν και η τάση να κρίνουμε την προσωπικότητα κάποιου με βάση το σωματότυπό του είναι μάλλον καθολική, τα συγκεκριμένα συμπεράσματα χρειάζεται να ιδωθούν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης κουλτούρας.