Όλοι αντιμετωπίζουμε στη καθημερινότητά μας άγχος, θυμό και εκνευρισμό, αλλά η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητας έχει την τάση να μεγεθύνει τέτοια συναισθήματα. Σε κάποιες περιπτώσεις, η κυκλοθυμία σας επεμβαίνει στη δουλειά σας, στην οικογενειακή σας ζωή ή στις φιλίες σας, κάτι που μπορεί να σας κάνει να νιώσετε αβοήθητοι ή αποκαρδιωμένοι. Και προφανώς, αυτός δεν είναι τρόπος να ζείτε τη ζωή σας.
Η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αποδειχθεί αρκετά βοηθητική σε ό,τι αφορά τη συγκέντρωση, το άγχος και τις μεταπτώσεις της διάθεσης, αλλά δεν αποτελεί καθολική θεραπεία. Εξάλλου, το ΔΕΠ-Υ κάνει την εμφάνισή του με διάφορους τρόπους και μπορεί να είναι δύσκολο να βρείτε την κατάλληλη δόση που θα καταπολεμήσει όλη τη σειρά των συμπτωμάτων που παρουσιάζετε.
Αν έχετε αντιληφθεί ότι η διάθεσή σας προκαλεί δυσλειτουργία στην καθημερινότητα, μπορεί να ήρθε η ώρα να συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Όμως, υπάρχουν και πολλά που μπορείτε να δοκιμάσετε από μόνοι σας, ώστε να εξισορροπήσετε τη διάθεσή σας.
1. Προγραμματίστε χρόνο για να αποσυμπιέζεστε
Η συσσώρευση όλων αυτών των συναισθημάτων και αντιδράσεων είναι σίγουρα άβολη και πιθανότατα θα καταλήξει και άσχημα. Αντιθέτως, εσείς επιλέξτε να αφήνετε λίγο χρόνο κάθε εβδομάδα- ή ιδανικά κάθε μέρα- για να αποσυμπιέζεστε με κάποια διασκεδαστική, ενεργητική δραστηριότητα.Χορέψτε στο σπίτι σας με δυνατή μουσική, παρακολουθήστε έναν έντονο αγώνα ή συμμετέχετε σε ένα άθλημα ή στο γυμναστήριο. Οτιδήποτε λειτουργεί αρκετά καλά, ώστε να σας ανακουφίσει από το στρες, είναι επιθυμητό. Αν και η αποσυμπίεση του θυμού ή του εκνευρισμού είναι σημαντική, αυτό που είναι επίσης κρίσιμης σημασίας είναι η ηρεμία. Και στις δύο περιπτώσεις, ο αυστηρός προγραμματισμός της δραστηριότητας θα σας βοηθήσει να εμείνετε στο σχέδιο και να μη νιώθετε τύψεις που χάνετε χρόνο από τη δουλειά.
2. Εκμεταλλευτείτε τη διάθεση για να συγκεντρώνεστε
Αφού συμφιλιωθείτε με τις συναισθηματικές σας μεταπτώσεις, μπορείτε να εστιάσετε στη διαχείριση της αλλαγμένης σας διάθεσης, παρά στο γιατί συνέβη. Μην σπαταλάτε χρόνο στο να κατηγορείτε τον εαυτό σας ή και κάποιον άλλο. Είναι προτιμότερο να μάθετε στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν στο να ξεπεράσετε γρήγορα κάθε εμπόδιο.Εξασκήστε τη συνήθεια του να μεταπηδάτε σε μια δραστηριότητα, μόλις αλλάζει η διάθεσή σας. Ένα βιβλίο, ένα βιντεοπαιχνίδι ή μια συζήτηση μπορεί να είναι αρκετά για να σας βγάλουν από το συναισθηματικό σας χάος. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι κι αυτή η διάθεση θα περάσει και είναι καλύτερο απλά να την εκμεταλλευτείτε, παρά να προσπαθείτε να την υπεραναλύσετε.
3. Προετοιμαστείτε για τις μέρες που θα νιώθετε θλιμμένοι
Για πολλούς ανθρώπους με ΔΕΠ-Υ, ένα χαρούμενο ή ξαφνικό γεγονός μπορεί να τους δημιουργήσει μια καταθλιπτική διάθεση. Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά μόλις το ερέθισμα περάσει και η πρόκληση τελειώσει, οι άνθρωποι με ΔΕΠ-Υ μπορεί να χάσουν την πρότερη διάθεση και να μεταφερθούν στο άλλο συναισθηματικό άκρο.Αν γνωρίζετε ότι αυτό σας συμβαίνει, μπορείτε να προετοιμαστείτε για την επερχόμενη θλίψη, διατηρώντας μερικούς βοηθητικούς περισπασμούς κοντά σας. Μπορείτε να έχετε μια λίστα με τους πιο κεφάτους φίλους σας σε περίπτωση που χρειάζεστε μια τέτοια βοήθεια ή μια έτοιμη λίστα με τις αγαπημένες σας ταινίες.
Επίσης, είναι καλή ιδέα να αποθηκεύσετε κοντά στην πόρτα μια τσάντα, έτοιμη για εξορμήσεις ή για μια αναζωογονητική βόλτα, που θα σας χαρίσει την απαραίτητη δόση ενδορφινών.
4. Ελέγξτε την «υπερ-εστίασή» σας
Το ΔΕΠ-Υ συχνά σχετίζεται με μια πολύ σύντομη περίοδο προσοχής, αλλά αυτό δεν είναι και απόλυτα ακριβές. Το σύμπτωμα περιλαμβάνει ένα μη ρυθμιζόμενο διάστημα προσοχής, που μπορεί να εκδηλωθεί και με τον τελείως αντίθετο τρόπο. Τα παιδιά και οι ενήλικες με ΔΕΠ-Υ ορισμένες φορές εστιάζουν πολύ έντονα σε πράγματα- και αυτό μπορεί να αποδειχθεί τόσο ευλογία, όσο και κατάρα.Μάθετε να εκμεταλλεύεστε αυτή την «υπερ- εστίαση» προς όφελός σας, αντί αυτή τελικά να σας μετατρέπει σε συναισθηματικό ράκος. Όταν η κακή διάθεση πάει να σας καταβάλλει, εσείς μετατρέψτε τη σε πάθος, είτε αυτό στρέφεται στη δουλειά ή σε κάποιο χόμπι. Βρείτε τρόπους να αφοσιωθείτε αποτελεσματικά στις δραστηριότητές σας, ώστε να αποτινάξετε το οποιοδήποτε συναισθηματικό εμπόδιο.
5. Να γυμνάζεστε συχνά
Όταν παραμένετε δραστήριοι, παραμένετε και ισορροπημένοι. Αν και η έντονη άσκηση ή τα ανταγωνιστικά αθλήματα απαιτούν ενέργεια και κάποιας μορφής επιθετικότητα, οι ενδορφίνες που απελευθερώνονται σχεδόν αμέσως, σάς φτιάχνουν τη διάθεση. Λίγες είναι εκείνες οι θεραπείες που μπορούν να ξεφορτωθούν το στρες, τη σύγχυση και να αποκαταστήσουν τη συγκέντρωση τόσο όσο καταφέρνει η τακτική γυμναστική.Αν δεν προλαβαίνετε να κάνετε ένα πλήρες σετ ασκήσεων μέσα στη μέρα, μην απελπίζεστε. Οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και ένα 5λεπτο διάλειμμα γυμναστικής μπορεί να φέρει παρόμοια αποτελέσματα. Βρείτε όμως το είδος που απολαμβάνετε και σας αρέσει.
6. Δώστε προτεραιότητα στο χιούμορ
Όταν μπορείτε να γελάσετε με τον εαυτό σας, το σίγουρο είναι ότι δεν θα μείνετε θυμωμένοι για πολύ. Μάθετε να παίρνετε ελαφριά τα λάθη σας και τα μειονεκτήματα του ΔΕΠ-Υ και θα έχετε κάνει ένα τεράστιο βήμα προς την επίτευξη καλύτερων σχέσεων και ενός πιο χαρούμενου τρόπου ζωής.Η παρορμητικότητα, η υπερδραστηριότητα, η αποδιοργάνωση και η απροσεξία μπορεί να γίνουν ψυχοφθόρα συμπτώματα, αλλά μπορεί να αποτελέσουν και αφορμή για πολλά αστεία. Βέβαια, δεν μπορούμε να γελάσουμε με κάθε λάθος- υπάρχουν και φορές που χρειάζεται να παίρνουμε τη σοβαρή ευθύνη των πράξεών μας- αλλά όταν μπορείτε να σχολιάσετε αστεία τα λάθη σας, θα δείτε ότι οι άνθρωποι γύρω σας γίνονται πιο μαλακοί μαζί σας και σας συμπαθούν περισσότερο.
7. Σκεφτείτε και την περίπτωση κάποιας διατροφικής αλλαγής
Το διατροφικό σας μενού δεν μπορεί απαραίτητα να αλλάζει την προσωπικότητα και τα συναισθήματά σας, αλλά ορισμένα συστατικά μπορεί να επιδρούν σημαντικά, περισσότερο απ’ όσο φαντάζεστε. Τα πρώτα σε αυτή τη λίστα είναι φυσικά τα πρόσθετα και τα συντηρητικά. Πολλοί γιατροί και διατροφολόγοι συμφωνούν ότι τα τεχνητά χρώματα και ορισμένοι τροποποιητές (MSG) μπορεί να βλάψουν τη συμπεριφορά μας, ειδικά των παιδιών.Μπορείτε να εξισορροπήσετε καλύτερα τα επίπεδα του σακχάρου σας στο αίμα, όπως επίσης και των ορμονών, με ένα διατροφικό πρόγραμμα πλούσιο σε λαχανικά με φυτικές ίνες και σε άπαχη πρωτεΐνη, που θα σας κρατήσει χορτάτους και γεμάτους ενέργεια. Κρατήστε στο νου σας ότι η ζάχαρη και οι απλοί υδατάνθρακες (όπως το λευκό ψωμί, το ρύζι και οι πατάτες) εκτοξεύουν στα ύψη το σάκχαρο και έτσι επηρεάζουν τη διάθεσή σας.
8. Διατηρήστε ένα αυστηρό, σταθερό πρόγραμμα ύπνου
Ο επαρκής ύπνος είναι τόσο σημαντικός όσο και η διατροφή, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται να λάβετε πολύ σοβαρά το πρόγραμμά του. Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι η διάθεσή τους, τα ενεργειακά τους επίπεδα, ακόμα και η όρεξή τους είναι σε καλύτερη κατάσταση, όταν έχουν κοιμηθεί καλά το βράδυ.Ένα αυστηρό πρόγραμμα ύπνου είναι το καλύτερο στοίχημα που μπορείτε να βάλετε με τον εαυτό σας, για να ξεκουραστείτε και να αναζωογονηθείτε αποτελεσματικά. Πηγαίνετε στο κρεβάτι την ίδια ώρα κάθε βράδυ και μη χρησιμοποιείτε τις ηλεκτρονικές συσκευές μέσα στο υπνοδωμάτιο. Ακολουθήστε ένα χαλαρό πρόγραμμα από αργά το απόγευμα και μετά, ώστε ο οργανισμός σας να μπει σταδιακά στη διαδικασία του ύπνου και της ξεκούρασης.
9. Κάντε κομπλιμέντα σε άλλους
Το ΔΕΠ-Υ μπορεί να απορροφά όλη σας την προσοχή και είναι εύκολο να μπείτε σε έναν κύκλο αυτοκριτικής και εμμονής ακόμα και για τα πιο ασήμαντα ζητήματα. Προσπαθήστε να σπάσετε αυτό τον φαύλο κύκλο, στρέφοντας την προσοχή σας στους ανθρώπους γύρω σας.Μάθετε να προσέχετε τους άλλους και δώστε βάση στις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, γιατί αξίζουν το χρόνο και την προσοχή σας, ειδικά αν πρόκειται για τους αγαπημένους σας ανθρώπους. Όταν εστιάσετε στις θετικές εκφάνσεις των άλλων, θα βοηθήσετε τον εαυτό σας αποσπώντας την προσοχή σας από τα δικά σας βαριά συναισθήματα, όπως επίσης, θα σας βοηθήσει να χτίσετε γερά θεμέλια στις σχέσεις σας.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι έχετε έλεγχο πάνω στα συμπτώματα του ΔΕΠ-Υ σας. Μην επιτρέπετε στον κόσμο να ελέγχει εσάς και ό,τι έχετε να προσφέρετε. Καθώς θα μαθαίνετε να υπερασπίζεστε τις δυνατότητές σας, θα δείτε ότι δεν βελτιώνεται μόνο η αυτοπεποίθησή σας, αλλά ότι η διάθεση και οι αλληλεπιδράσεις σας επίσης γίνονται πιο εύκολα διαχειρίσιμες.
Τα συμπτώματα του ΔΕΠ-Υ μπορεί να μοιάζουν με εκείνα άλλων διαταραχών, όπως της διπολικής κατάθλιψης. Αν βιώνετε σοβαρές μεταπτώσεις στη διάθεσή σας, μιλήστε σε έναν γιατρό, ώστε να βεβαιωθείτε ότι θα λάβετε τη σωστή διάγνωση.
