«Η ντροπή αντλεί τη δύναμή της από το γεγονός ότι κανείς δεν μιλάει γι’ αυτή. Γι’ αυτό και προτιμά εμάς τους τελειομανείς- γιατί είναι εύκολο να μας κάνει να το βουλώσουμε. Η ντροπή δε θέλει να μιλάνε γι’ αυτή. Αν μιλήσουμε γι’ αυτή μαραίνεται» γράφει μεταξύ άλλων η αγαπημένη μου Brene Brown στο βιβλίο της «Daring Greatly».
Ας μιλήσουμε για την ντροπή λοιπόν. Ας μιλήσουμε για όλες αυτές τις άβολες καταστάσεις που μας κάνουν να κοκκινίζουμε, να θέλουμε να ανοίξει η γη κάτω από τα πόδια μας και να χαθούμε, κάνουν τα χέρια μας να ιδρώνουν και τους παλμούς της καρδιάς μας να παίζουν ταμπούρλο.
Ας μιλήσουμε για όλα αυτά που μας «ρουφάνε» με άμεσο στόχο να μας πνίξουν και εν τέλει τα καταφέρνουν καθώς δεν συζητάμε γι’ αυτά. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα αποδεχόμαστε, θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα νικάμε, θέλουμε να πιστεύουμε ότι «προχωράμε» μα πάντα μας περιμένουν στη γωνία στην επόμενη στραβή.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι μπορούμε να αγγίξουμε το «τέλειο», δίνοντας τον καλύτερο εαυτό μας για να γίνουν όλα τέλεια στην εργασία μας, σε μια σχέση, ή στη φιλία. Ω ναι, θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε αλεξίσφαιροι και ότι τα μπορούμε όλα μόνοι μας. Είμαστε δυνατοί εμείς, είμαστε ακέραιοι, είμαστε σκληροί. Είμαστε μήπως θεοί;
Ας σκεφτούμε λίγο αυτές τις άβολες καταστάσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε ντροπή. «Δεν κατάφερα να ολοκληρώσω το project στη δουλειά μου την ώρα που έπρεπε. Δεν είμαι ικανή», «Αισθάνομαι ντροπή που δεν έχω χρήματα να στείλω την κόρη μου τένις. Είμαι λίγος…», «Μου ζήτησε διαζύγιο γιατί θέλει να κάνει οικογένεια, αλλά όχι μαζί μου.
Δεν είχα τα προσόντα να τον κρατήσω…», «Δεν μπορώ να κάνω παιδιά», «Ποιο μπάνιο; Το σώμα μου έχει αλλάξει τόσο. Θα κλειστώ στο σπίτι μου φέτος το καλοκαίρι», «Οι γονείς μου μαλώνουν συνέχεια και νιώθω ότι φταίω εγώ», «Είμαι εθισμένος στο τζόγο», «Η μητέρα μου πάσχει από διπολική διαταραχή», «Δεν κατάφερα να μπω στη Σχολή που ήθελα».
Σε μια δεύτερη ανάγνωση, ίσως πιο ψύχραιμη, πιο καθαρή, πιο «απ’ έξω» θα αντιληφθούμε πως -πέρα απ’ το γεγονός ότι ο κατάλογος των καταστάσεων που μας κάνουν να αισθανόμαστε ντροπή είναι ατελείωτος- τελικά αυτό που φοβόμαστε είναι να βρεθούμε εκτεθειμένοι. Εν ολίγοις; Να είμαστε ευάλωτοι. Και αυτό έχει βάση. Γιατί «σε βρήκε ευάλωτη και σε εκμεταλλεύτηκε», «το χειρότερο πράγμα είναι να του δείξεις την ευάλωτη πλευρά σου», «δεν είναι καλά, είναι σε ευάλωτη περίοδο».
Όλα όσα μας δίδαξαν, ότι η ευαλωτότητα συνεπάγεται αδυναμία, ότι δείχνει ανικανότητα, ότι τελικά ανήκει στη γκάμα των μειονεκτημάτων ενός ανθρώπου, κρατηθείτε. Όλα αυτά είναι μπούρδες.
Το να είσαι ευάλωτος σημαίνει να τολμάς. Σημαίνει ότι είσαι αυθεντικός. Σημαίνει ότι είσαι γενναίος. Σημαίνει ότι είσαι πολύπλευρος και αυτό μαντέψτε… είναι φυσιολογικό! Δεν είναι όλα άσπρο μαύρο. Το να είσαι ευάλωτος είναι δύναμη. Και θέλει δύναμη και τόλμη να επιλέγεις να μοιράζεσαι. Προσοχή. Να επιλέγεις να το κάνεις. Να επιλέγεις που και ποιον και τι θα μοιραστείς. Το να είσαι ευάλωτος σημαίνει ότι είσαι άνθρωπος.
Κανείς δεν είναι τέλειος, ή αλεξίσφαιρος και όσο πιο νωρίς το αντιληφθούμε αυτό, τόσο το καλύτερο για εμάς, τη ψυχική μας υγεία και τους ανθρώπους μας. «Η ντροπή αντλεί τη δύναμή της από το γεγονός ότι κανείς δε μιλάει γι’ αυτή».
Ας μιλήσουμε για όλα όσα μας κάνουν να αισθανόμαστε ντροπή λοιπόν. Ας τα μοιραστούμε. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από λέξεις και από φόβους. Όσο περισσότερο το κάνουμε αυτό, τόσο πιο πολύ θα βουλιάζουμε. Όσο περισσότερο «ευάλωτοι» είμαστε από την άλλη, τόσο περισσότερο θα ζούμε γενναία. Και θα νικήσουμε τη ντροπή. Και θα ζήσουμε μια ζωή ολόψυχη που αξίζει να ζήσουμε. Με τόλμη, γενναιότητα και ειλικρίνεια.
