Η διαστολή της κόρης του ματιού ίσως σημαίνει δόλο και εξαπάτηση.
Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες, μπορείτε να έχετε καλύτερη τύχη εντοπίζοντας την ανεντιμότητα εάν ξέρετε πού να κοιτάξετε.
Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τα μάτια, μας αποκαλύπτουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας. Είναι η ισχυρότερη γλώσσα, γι αυτό πολλοί φροντίζουν να διατηρούν οπτική επαφή με το συνομιλητή τους. Για να καταλάβει κάποιος αν πρέπει να δείξει εμπιστοσύνη στον άλλο, μπορεί να παρατηρήσει το παρατεταμένο βλέμμα το οποίο είναι μια μορφή εκφοβισμού και τη χρησιμοποιούν τα άτομα που θέλουν να δηλώσουν την κυριαρχία τους.
Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ρυθμίζει το μέγεθος της κόρης του ματιού και η διαστολή συνήθως δηλώνει απάτη.
Μια βασική γραμμή για να ανιχνεύσει κανείς την εξαπάτηση, είναι όταν το άτομο που ανακρίνεται, δεν έχει λόγο να πει ψέμα. Οι μυς του σφιγκτήρα και του διαστολέα ρυθμίζουν το μέγεθος της κόρης των ματιών και το αυτόνομο νευρικό σύστημα (ANS) ελέγχει τον σφιγκτήρα και τον διαστολέα. Η αύξηση των συμπαθητικών δραστηριοτήτων, – δηλαδή το άγχος, προκαλεί την αυτόματη διόγκωση της κόρης των ματιών.
Η διατήρηση ισχυρής επαφής με τα μάτια όπως και η διαστολή, και το ανοιγοκλείσιμο των ματιών μπορεί επίσης να δείχνει και γνήσιο ενδιαφέρον για κάποιο άτομο. Τα μάτια διαστέλλονται αναζητώντας περισσότερο φως ως απάντηση στις νοητικές και συναισθηματικές εκδηλώσεις. Έτσι όταν κάποιος ενδιαφέρεται αρνητικά είτε θετικά για κάτι προδίδεται από τις διεσταλμένες κόρες των ματιών του.
Σε μια μελέτη του 2010 η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Cross Cultural Psychology χρησιμοποιήθηκαν άτομα από 75 χώρες και 43 διαφορετικές γλώσσες. Αποδείχθηκε ότι οι ψεύτες αποτρέπουν το βλέμμα τους όταν ρωτιούνται για κάτι που έκαναν. Τον λόγο τον συνδέουν με πιθανή αποδοκιμασία και έτσι μπορεί να εξαπατούν με το βλέμμα της αποστροφής. Πολλοί ερευνητές διαφωνούν και καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα, αλλά σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, αυτά τα άτομα έχουν συχνά μια δυσπιστία απέναντι στην αλήθεια, δεν είναι δεκτικοί στη μάθηση, και σπάνια μαθαίνουν από τα λάθη τους.
Άλλες μελέτες σχετικά με τους τύπους συμπεριφορών που υποδηλώνουν δόλια συμπεριφορά, δείχνουν ότι, όταν προσπαθούμε να μετρήσουμε την ειλικρίνεια ενός άλλου ατόμου, παίρνουμε πολύτιμες ενδείξεις τόσο από την εμφάνιση όσο και από την ακρόαση.
Ωστόσο, μια σταθερή ένδειξη εμφανίζεται στα μάτια. Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ενστικτωδώς τις κινήσεις ματιών και βλέπουν συμπεριφορές αποστροφής όταν κρίνονται για την αξιοπιστία τους.
Μερικές φορές βλέπουμε πολλά περισσότερα με τα μάτια.
Σε μια μελέτη του 2016 με τίτλο «Το λιγότερο είναι περισσότερο», μελέτησαν αν απλοί συνηθισμένοι άνθρωποι ήταν σε καλύτερη θέση να ανιχνεύσουν την εξαπάτηση των γυναικών μαρτύρων σε ένα δικαστήριο, όταν είχαν το πρόσωπό τους καλυμμένο με πέπλο ή niqab. Η μελέτη έγινε για τις δικαστικές αποφάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι μάρτυρες απαγορεύεται να φορούν νικάμπ ενώ δίνουν μαρτυρίες, λόγω παρέμβασης στην ικανότητα ανίχνευσης της εξαπάτησης.
Παραδόξως, ήταν πολύ καλύτεροι στο να εντοπίζονται τα ψέματα όταν οι μάρτυρες φορούσαν πέπλο ή νικάμπ, και δήλωσαν ότι το κάλυμμα προσώπου μπορεί στην πραγματικότητα να βελτιώσει την ικανότητα των παρατηρητών να ανιχνεύουν την εξαπάτηση. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι η απόκρυψη προσώπου προκάλεσε στους ειδικούς να αλλάξουν τις στρατηγικές λήψης αποφάσεων.
Ωστόσο, ο βαθμός στον οποίο η αποστροφή του βλέμματος δείχνει ανεντιμότητα, εξαρτάται προφανώς από τη σπουδαιότητα του ψεύδους.
Όλα τα ψέματα δεν είναι ίδια.
Με την πάροδο των ετών, οι ερευνητές έχουν μελετήσει τις διαφορές ανάμεσα σε ποιο τύπο συμπεριφοράς περιμένουν πιο πολύ να δείξει εξαπάτηση και πως πραγματικά λειτουργεί. Μία από αυτές τις κοινώς αναφερόμενες συμπεριφορές είναι η αποστροφή του βλέμματος που πιστεύεται ότι σχετίζεται με την αποστροφή και νευρικότητα, αν και οι απατεώνες δεν χρησιμοποιούν την αποστροφή του βλέμματος πιο συχνά από ότι αυτοί που λένε αλήθεια. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες αυτό το είδος οπτικής συμπεριφοράς θα μπορούσε να είναι μια καλή ένδειξη .
Αν χρησιμοποιείτε οπτική συμπεριφορά για να μετρήσετε την αξιοπιστία κάποιου που γνωρίζετε, θα έχετε επίσης το πλεονέκτημα μιας βασικής γραμμής. Μερικοί άνθρωποι, για παράδειγμα, δεν φαίνονται ποτέ ύποπτοι, είτε λόγω της προσωπικότητας, του πολιτιστικού υπόβαθρου ή επειδή αισθάνονται άβολα στην άμεση επαφή των ματιών.
Η γνώση του τρόπου με τον οποίο κάποιος κοιτάζει κανονικά (ή όχι), κατά την προσωπική του επικοινωνία, μπορεί να βοηθήσει στην εκτίμηση της σημασίας των αποκλίσεων από τον κανόνα.
Ωστόσο, η εξοικείωση είναι αμφίδρομη. Παρόλο που παρέχει μια γραμμή αναφοράς κατά την οποία μπορεί να κριθεί μια νέα συμπεριφορά, η οικεία σχέση μπορεί να ωφελήσει τους εξαπατητές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, οι παρατηρητές μετράνε την αυθεντικότητα των πληροφοριών με βάση την κανονική οπτική συμπεριφορά του ομιλητή και μεταδίδουν τις δικές τους ενδείξεις συμπεριφοράς που υποδεικνύουν εάν είναι ύποπτοι ή όχι. Επομένως, οι απατεώνες μπορούν να βελτιώσουν την τεχνική τους, παρακολουθώντας αντιδράσεις για σημάδια δυσπιστίας και εφαρμόζοντας την απάτη μέσα από γνωστές τους σχέσεις.
Κοιτάζοντας και Ακούγοντας
Παρόλο που δεν θα ανιχνεύσετε με ακρίβεια όλα τα ψέματα είναι καλό να γνωρίζεται τι αναζητάτε. Θα έχετε περισσότερες πιθανότητες να εντοπίσετε την ειλικρίνεια, ρίχνοντας μια ματιά κάθε φορά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, έχει μεγαλύτερη σημασία όταν κοιτάτε τα μάτια του άλλου όταν μιλάει. Ωστόσο οι λέξεις έχουν επίσης σημασία. Δεδομένης της δυσκολίας ανίχνευσης των ψεμάτων, η καλύτερη προσέγγιση φαίνεται να είναι τόσο η παρατήρηση και αναζήτηση στοιχείων όσο και η ακρόαση, προκειμένου να εξεταστούν όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες για τη διαμόρφωση συμπερασμάτων.
