«κουτάκι» ως μηχανισμός άμυνας ή επιβίωσης σε μια κοινωνία που τους θέλει «δυνατούς». Η Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου, PsyD, MSc, μας εξηγεί σήμερα πως λειτουργούν οι άντρες σε σχέση με τις ευαισθησίες τους. Ο λόγος σε εκείνη…
Η θέση του άνδρα στην κοινωνία των συναισθημάτων
Οι ευαισθησίες σε έναν άντρα μπορεί να αποτελούν μοναδικές προκλήσεις καθώς στην κοινωνία μας διατηρείται ακόμα σαν στοιχείο της αρσενικότητάς του η αποφυγή εκδήλωσης των συναισθημάτων. Ο άνδρας με μεγάλες ευαισθησίες καθημερινά παλεύει να διαχειριστεί τη μεγάλη φόρτιση που βιώνει από το πλήθος των πληροφοριών που λαμβάνει από αισθήσεις και συναισθήματα όπως και το στρες της σύγχρονης ζωής. Οπότε η εύρεση ευκαιριών για να εκδηλώσει αυτά τα συναισθήματά του είναι κάτι δύσκολο. Αλλά αν επιτρέψει στον εαυτό του να καταλάβει τις αδυναμίες του και να εκτιμήσει όπως και να σεβαστεί τις ευαισθησίες του, ακόμα και ο πιο ευαίσθητος άνδρας θα συνειδητοποιήσει ότι αυτά είναι δώρα αλλά και οι μεγάλες του δυνάμεις.
Εφόσον η μεγάλη ευαισθησία σημαίνει ότι λαμβάνουμε μεγάλες ποσότητες πληροφοριών από το περιβάλλον μας σε καθημερινή βάση, μία από τις πιο προκλητικές πτυχές αυτής της κατάστασης είναι η διαχείριση της αίσθησης μεγάλης φόρτισης. Μερικές φορές το καταλαβαίνουμε, όπως όταν περπατάμε στο διάδρομο του σπιτιού μας και η ένταση της μουσικής είναι τόσο δυνατή που μας ενοχλεί στα αυτιά. Μερικές από τις πληροφορίες που λαμβάνουμε όμως γίνονται σε υποσυνείδητο επίπεδο. Δεν έχουμε πάντα επίγνωση της επίδρασης ας πούμε που μπορεί να έχει πάνω μας η άσχημη διάθεση του προϊσταμένου μας ή του στρες που βιώνουμε από ένα φορτωμένο πρόγραμμα. Αλλά το αν γνωρίζουμε ή όχι την ύπαρξη αυτών των πηγών άγχους, αυτό δεν επηρεάζει το αντίκτυπο που έχουν πάνω μας. Το κρίσιμο και καθοριστικό στην πορεία προς την υγεία ή την ασθένεια, τη χαρά ή την απόγνωση, είναι ο τρόπος που θα τις διαχειριστούμε.
Πώς η κοινωνία τον «κρατάει» δέσμιο των ανεκδήλωτων συναισθημάτων του;
Ενώ πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τους λόγους για τους οποίους μια πολύ ευαίσθητη γυναίκα αναστατώνεται με τον ήχο του κλάματος ενός μωρού ή πνίγεται από τον κόσμο σε μια συνεστίαση, ακόμα και τότε μπορούν να αποδεχτούν την αντίδρασή της. Όμως συνήθως δεν γίνεται το ίδιο και στην περίπτωση υπερευαισθησίας του άνδρα. Η κοινωνία περιμένει από τον άνδρα να κρύβει τα συναισθήματά του, να θάβει τις ευαισθησίες του και να λειτουργεί σαν στρατιώτης.
Με ποιο τρόπο προσπαθεί να διαχειριστεί τα συναισθήματά του;
Το σύνηθες αποτέλεσμα είναι άνδρες που θάβουν τα συναισθήματά τους σε μια προσπάθεια να συμβαδίσουν με την κοινωνική πίεση, υιοθετώντας αυτόν τον τρόπο για να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους τα οποία παλεύουν και οι ίδιοι να κατανοήσουν. Αυτό το είδος «τακτοποίησης» ή εκλογίκευσης των συναισθημάτων, δηλαδή ο διαχωρισμός τους από σκέψεις και πράξεις, είναι συχνά μια υποσυνείδητη τακτική αντιμετώπισης. Όταν ο άνδρας συσσωρεύει δυσάρεστα συναισθήματα, όπως η οργή, ο φόβος, το άγχος, η ανησυχία και η πληγή, σε ένα φανταστικό κουτί, το κάνει γιατί θεωρεί ότι είναι η πιο εύκολη οδός για να προχωρήσει παρακάτω. Δυστυχώς, δεν είναι δυνατόν να επιλέξεις κάποια και ποια συναισθήματα θα μπουν στο κουτί. Αν πάει ένα, πάνε όλα, συμπεριλαμβανομένων και των θετικών, όπως ευτυχία, ενθουσιασμός, και αγάπη. Αυτή η μέθοδος μπορεί να μοιάζει ότι διευκολύνει τη ζωή ενός υπερευαίσθητου άνδρα, αλλά την ίδια ακριβώς στιγμή την κάνει ουδέτερη, ψυχρή και εν τέλει μοναχική.
Ποιες οι συνέπειες;
Αν δεν εξασκηθούν να εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους είναι γεγονός ότι θα δυσκολευτούν αρκετά μην γνωρίζοντας κάποιοι ακόμα και πώς να ξεκινήσουν. Και τι ακολουθεί; Γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο ακόμα και να γνωρίζουν τί αισθάνονται. Συνεπώς, όταν κάποιος τους ρωτήσει πώς αισθάνονται, μπορεί να ανταποκριθούν με λέξεις όπως, καλά και όλα καλά. Όμως το πρόβλημα είναι ότι το άτομο γίνεται συναισθηματικά απόμακρο από τους ανθρώπους που το νοιάζουν και τον νοιάζονται, κι έτσι το ίδιο το άτομο από μόνο του το κάνει σχεδόν απίθανο να λάβει την αγάπη και την υποστήριξη που έχει ανάγκη.
Ποιες οι συνέπειες στις σχέσεις τους με το άλλο φύλο;
Η εκλογίκευση λοιπόν των συναισθημάτων μπορεί να είναι μια χρήσιμη και συχνά βασική τεχνική στη διαχείριση των έντονων συναισθημάτων όταν η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε εμποδίζει όποια συναισθηματική εξωτερίκευση. Συνήθως εκεί εγκλωβίζονται αρκετές γυναίκες καθώς λόγω της δικής τους ιδιοσυγκρασίας ή και μπερδεμένων προσωπικών και κοινωνικών τους αναγκών, κάνουν το πόρισμα της εκλογίκευσης σημαία και βασίζουν σε αυτό τη σχέση τους μαζί του. Για τον ευαίσθητο άνδρα όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να έχει επίγνωση και να εκδηλώνει αυτά τα συναισθήματά του σε τακτική βάση ώστε να διατηρήσει μια θετική αίσθηση του εαυτού, όπως και γιατί είναι ένα πολύ δυναμικό εργαλείο για να μειώσει τα επίπεδα του στρες. Ο ευαίσθητος άνδρας βιώνει τόσο μεγάλο στρες, λόγω της κοινωνικής πίεσης, που η κατά μέτωπο αντιμετώπιση των συναισθημάτων του είναι κάτι θεμελιώδες για την υγεία του. Η καταπίεση όμως και το θάψιμο των συναισθημάτων του δεν τα κάνει να εξαφανιστούν. Στην πραγματικότητα, τα συναισθήματα έχουν την τάση να γίνονται μεγαλύτερα όσο περισσότερο τα αποφεύγουμε. Κι αυτό μπορεί να δώσει εξήγηση στο γιατί μερικοί άνδρες φαίνονται πιο ήρεμοι και με καλή προσαρμογή μέχρι τη στιγμή που αιφνίδια θα εκραγούν με οργή. Και τότε όλο αυτό που θα βγει, μοιάζει υπερβολή. Και αυτή είναι η στιγμή που αρκετές γυναίκες μας λένε ότι νιώθουν σαν να μην ξέρουν τον άνθρωπο που έχουν περάσει τόσο καιρό μαζί.
Πώς ξεχωρίζει ο άνδρας που νιώθει καλά με τις ευαισθησίες του;
Η αναγνώριση και η αποδοχή του εαυτού του ως ένας άνδρας με μεγάλες ευαισθησίες είναι το πρώτο βήμα. Έχει δηλαδή αποδεχτεί την ευαισθησία ως ένα δώρο κι όχι αδυναμία. Άρα συνήθως είναι δημιουργικός, με ενσυναίσθηση και ικανός να εκτιμήσει τα υπέροχα στοιχεία αισθήσεων της ζωής όπως η μουσική, η τέχνη, τα αρώματα και τα χρώματα που συχνά οι άλλοι άνθρωποι χάνουν. Ως αρκετά ευαίσθητος επίσης, έχει την ικανότητα να βοηθάει άλλους. Η καταπίεση των συναισθημάτων είναι ευκολότερο αλλά η εξωτερίκευσή τους και η συζήτηση πάνω σε αυτά θέλει μεγάλη δύναμη από μέρους του.
Πού ωφελεί τον άνδρα;
Όταν αποκτάς επίγνωση των συναισθημάτων σου και μαθαίνεις να τα εκφράζεις, όχι μόνο έλκεις αγαπημένους ανθρώπους κοντά σου αλλά μαθαίνεις και στους άλλους πώς να τα διαχειρίζονται απλά και μόνο με το να είσαι παράδειγμα ενός μαγικού συνδυασμού ευαισθησίας και δύναμης. Και αυτός ο μαγικός συνδυασμός θα βρει το δρόμο της πραγμάτωσης των ονείρων του μέσα από το σεβασμό που θα λάβει για τις ξεχωριστές δυνάμεις και τις μοναδικές ευαισθησίες του μόνο από «αντιπροσώπους» ομοίως μαγικών συνδυασμών του άλλου φύλου, σε μια αναζήτηση συμπληρωματικότητας και όχι κάλυψης ανασφαλειών λόγω μη-εκδηλωμένων ευαισθησιών.
