Το βρέφος μετά το κλάμα, από τους 2 πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του, αρχίζει να χρησιμοποιεί μικρές φωνούλες και από τον...
4ο - 5ο μήνα αρθρώνει και τα πρώτα του σύμφωνα, προκειμένου να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. Σταδιακά ξεκινά να παράγει διπλασιασμούς συλλαβών με τη μορφή (σύμφωνο – φωνήεν), συχνά χωρίς νόημα. Αυτό, μέχρι να αρχίσει η ονοματοποιία, η προσπάθεια του παιδιού δηλαδή, να δώσει όνομα σ΄ αυτά που βλέπει και στις ανάγκες του.
Το παιδί αρχίζει να φτιάχνει τις δικές του λέξεις με τη μορφή νεολογισμών (δικών του λέξεων). Σταδιακά, οι λέξεις του μοιάζουν με αυτές των ενηλίκων. Αποτυπώνουν, στην αρχή, ουσιαστικά = πράγματα και ρήματα = πράξεις.
Γύρω στα 2 ½ ένα μικρό χρησιμοποιεί τις πρώτες του φράσεις, συνήθως με τη μορφή «υποκείμενο – ρήμα και ρήμα – αντικείμενο». Φυσικά, κατανοεί περισσότερα απ΄ όσα λέει. Σ΄ ένα βαθμό η κατανόηση προηγείται της έκφρασης, ωστόσο συχνά το παιδί λέει και πράγματα που δεν καταλαβαίνει.
Εμείς μετράμε τον αριθμό των λέξεων που λέει, το πόσες βάζει μαζί σε μια φράση, το πώς τις ενώνει, το πόσο καθαρά τις λέει, τον αριθμό των λέξεων και τη μορφή των φράσεων που κατανοεί. Ακόμη, ο τρόπος που το παιδί συνδιαλέγεται με το περιβάλλον του, οι κανόνες «συζήτησης» που εφαρμόζει, παρατηρούνται και αξιολογούνται.
Η ακουστική διάκριση των φθόγγων, στη συγκεκριμένη γλώσσα που το παιδί είναι εκτεθειμένο, έχει οριακή ηλικία τόσο μικρή τα 3 χρόνια, μας λένε όλες οι πιο πρόσφατες έρευνες. Αυτό σημαίνει ότι το Γιαπωνεζάκι που μεγαλώνει στην Ιαπωνία με Γιαπωνέζους γονείς, επειδή στα Ιαπωνικά δεν υπάρχει η διάκριση του «ρ» και «λ», τα ακούει από τα 3 του χρόνια περίπου το ίδιο. Έτσι, πολλοί Γιαπωνέζοι που μαθαίνουν Αγγλικά δυσκολεύονται ιδιαίτερα να διακρίνουν ακουστικά ή να «πουν» την διάκριση του «ρ»και «λ».
Τα 2 ½ με 3 χρόνια είναι ως ένα βαθμό ενδεικτική ηλικία της γλωσσικής εξέλιξης ενός παιδιού. Νωρίς;;;;; Συνήθως όχι. Σαφώς υπάρχουν οι εξαιρέσεις και γίνονται οι εκπλήξεις. Ωστόσο σκεφτείτε ότι στα 5 του χρόνια ένα παιδί πηγαίνει στο νηπιαγωγείο, όπου στην εποχή μας, έχει πλέον συγκεκριμένες υποχρεώσεις να εκπληρώσει. Αν στην ηλικία των 2 ½ , 3, 3 ½ ετών είναι γλωσσικά πίσω, ποιος εγγυάται ότι στα 2 χρόνια που θα ακολουθήσουν θα καλύψει το χάσμα του, θα φτάσει τα συνομήλικα του και θα συμπορευτεί μαζί τους;
Συχνά ακούμε να λένε «αυτός μίλησε στα 5 του και τώρα δεν έχει κανένα πρόβλημα». Πόσο αυθαίρετη είναι αυτή η άποψη;
Σαφώς, κάποιος μπορεί να μιλήσει στα 5 του χρόνια. Τι λέει ωστόσο; Πως εξελίσσεται ο λόγος του; Πως εξελίσσεται σχολικά και γενικότερα μαθησιακά;
Υπάρχουν νόρμες, μετρήσεις, διεθνή στατιστικά δεδομένα για το τι, πόσο και πως πρέπει να λέει ένα παιδί σε μια ηλικία και αντίστοιχα καθορίζονται προγνωστικά δεδομένα.
