Σελίδες

Thessaloniki video tour

27/10/16

Γιατί η ψωρίαση δεν είναι μόνο μια πάθηση του δέρματος


Η Ψωρίαση δεν είναι μόνο μια πάθηση του δέρματος

Γράφει ο Δήμος Κ.Πατρίκος
Διευθυντής Ρευματολόγος
Νοσοκομείο Metropolitan




Η ψωρίαση είναι μια κοινή δερματική πάθηση,  που προκαλεί πάχυνση του δέρματος, ερυθρότητα και απολέπιση (δημιουργία λεπιών). Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος όπως το τριχωτό της κεφαλής, ο κορμός, τα άκρα καθώς επίσης και τα νύχια. Συνήθως το μόνο κλινικό σύμπτωμα των ασθενών είναι ο κνησμός (φαγούρα). Μπορεί να εμφανιστεί με πολλές μορφές όπως η σταγονοειδής ψωρίαση, η κατά πλάκας (μικρές και μεγάλες), η ερυθροδερμική, η φλυκταίνωση παλαμών και πελμάτων και η ψωριασική ονυχία.
Οι πάσχοντες από  ψωρίαση εμφανίζουν πιο συχνά από τους υγιείς παθήσεις όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση, η υπερουριχαιμία, το μεταβολικό σύνδρομο, οι οποίες είναι γνωστό ότι  εμπλέκονται στην εμφάνιση άλλων νοσημάτων κυρίως από την καρδιά και τα αγγεία, με αποτέλεσμα την μειωμένη επιβίωση αυτών των ασθενών, ενώ συναντάται σε αυξημένη συχνότητα και η κατάθλιψη στους ασθενείς αυτούς. Σήμερα η ψωρίαση αντιμετωπίζεται σαν ενιαία νόσος (Ψωριασική Νόσος) που περιλαμβάνει την δερματική προσβολή (Ψωρίαση), την αρθρική εντόπιση της νόσου (Ψωριασική αρθρίτιδα), την προσβολή των ονύχων (Ψωριασική ονυχία) καθώς και τις συνοδές καταστάσεις (συννοσηρότητα).
Μια από τις συχνότερες εκδηλώσεις της ψωρίασης είναι η προσβολή των αρθρώσεων. Στο μεγαλύτερο ποσοστό  (70%) η ψωρίαση προϋπάρχει και ακολουθεί η αρθρίτιδα, σε μικρότερο ποσοστό  (15%) εμφανίζεται πρώτα η αρθρίτιδα και ακολουθεί η ψωρίαση και στο υπόλοιπο 15% εμφανίζονται ταυτόχρονα.
 Μέχρι πριν λίγα χρόνια η αρθρική προσβολή δεν αναγνωριζόταν εύκολα με αποτέλεσμα έως και 30% των ασθενών που παρακολουθούνταν σε Δερματολογικά Εξωτερικά Ιατρεία ειδικά για την Ψωρίαση, να έχουν προσβολή των αρθρώσεων και να μην παρακολουθούνται από Ρευματολόγο. Αυτό είχε σαν συνέπεια την καθυστερημένη διάγνωση της νόσου και σαν αποτέλεσμα την καταστροφή των προσβεβλημένων αρθρώσεων, σε σημείο που καμιά θεραπεία δεν μπορούσε να αποκαταστήσει τις βλάβες και να αναστείλει την πορεία της νόσου. Αντίθετα σήμερα μελέτες έδειξαν ότι η πρώιμη παραπομπή, διάγνωση και στενή παρακολούθηση και από ρευματολόγο έχουν σημαντική επίδραση στην πορεία της νόσου, με πρόληψη των καταστροφών που μπορεί να προκαλέσει, αλλά το σημαντικότερο όλων τη σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Πρέπει να σημειωθεί ότι περίπου 50% των ασθενών σε 2  έτη από την εμφάνιση της νόσου παρουσιάζει καταστροφή στις προσβεβλημένες αρθρώσεις με τη μορφή διαβρώσεων στην ακτινογραφία, έως και 60% παρουσιάζουν παραμορφώσεις, περίπου 20% έχουν πάνω από 5 παραμορφωμένες αρθρώσεις, 20% έχουν σημαντική αναπηρία εξαιτίας της νόσου. Όλα τα παραπάνω έχουν σημαντική επιβάρυνση στην κατάσταση της υγείας των ασθενών και την καθημερινότητά τους με αποτέλεσμα να έχουν πολύ κακή ποιότητα ζωής.
Η νόσος μπορεί να προσβάλει τόσο τις περιφερικές αρθρώσεις όσο και τη σπονδυλική στήλη. Εμφανίζεται με πολλές μορφές κυριότερες των οποίων είναι:
  1. Η συμμετρική πολυαρθρίτιδα που μοιάζει με τη ρευματοειδή και εμφανίζεται στο 15% των ασθενών.
  2. Η ασύμμετρη  ολιγοαρθρίτιδα που αποτελεί τη συχνότερη μορφή αρθρικής προσβολής και αφορά στο 70% των ασθενών, προσβάλει λιγότερες από 4 αρθρώσεις και και μερικές φορές εμφανίζεται ως μονοαρθρίτιδα (προσβολή μιας και μόνο άρθρωσης)
  3. Η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, που προσβάλει τον αξονικό σκελετό (Σπονδυλική στήλη και ιερολαγόνιες αρθρώσεις) και μοιάζει με την Αγκυλοποιητική Σπονδυλαρθρίτιδα εμφανίζεται σ ένα ποσοστό περίπου 5%
  4. Η αρθρίτιδα των άπω φαλαγγοφαλαγγικών αρθρώσεων ( των αρθρώσεων πριν τα νύχια των χεριών) που απασχολεί το 5% των ασθενών και 
  5. Η καταστροφική αρθρίτιδα που αφορά στο 5%  των πασχόντων από Ψωριασική Αρθρίτιδα και προσβάλλει συνήθως τις μικρές αρθρώσεις χεριών και ποδιών τις οποίες καταστρέφει τελείως πολλές φορές εξαφανίζοντας τα οστά που τις αποτελούν.
Οι παραπάνω μορφές μπορεί να υπάρχουν ανεξάρτητες αλλά και να συνδυάζονται μεταξύ τους.
Από τις κύριες κλινικές εκδηλώσεις της ψωριασικής αρθρίτιδας ξεχωρίζουν:
1)   η δακτυλίτιδα που χαρακτηρίζεται από οίδημα (πρήξιμο) ενός ολόκληρου δακτύλου στο χέρι ή το πόδι με αποτέλεσμα το δάκτυλο να μοιάζει με λουκάνικο και
2) η ενθεσίτιδα που χαρακτηρίζεται από πόνο και πολλές φορές οίδημα σε σημεία όπου  οι τένοντες  ή οι σύνδεσμοι καταφύονται ή εκφύονται (προσκολλώνται)  από τα  οστά.
Η προσβολή των υπολοίπων αρθρώσεων χαρακτηρίζεται από οίδημα, πόνο θερμότητα, δυσκαμψία και ερυθρότητα. Ο πόνος κατά μήκος της Σπονδυλικής Στήλης και των γλουτών που μπορεί να ξυπνά τον ασθενή κατά τη διάρκεια της νύχτας, να βελτιώνεται με την κίνηση και όχι με την ανάπαυση, να υποχωρεί εύκολα με τη χρήση Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων, και να προκαλεί δυσκαμψία το πρωί που να κρατά πάνω από μια ώρα, είναι τα χαρακτηριστικά της αξονικής προσβολής της νόσου (δηλαδή της προσβολής της Σπονδυλικής στήλης).

Επιπλέον θα πρέπει να τονισθεί ότι η νόσος μπορεί να συνοδεύεται από φλεγμονώδεις παθήσεις των οφθαλμών όπως η ιριδοκυκλίτιδα, φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου και ουρηθρίτιδα.

Από τον εργαστηριακό έλεγχο δυστυχώς δεν υπάρχει αιματολογική εξέταση που να θέτει τη διάγνωση της νόσου. Συνήθως οι μόνες παθολογικές αιματολογικές εξετάσεις είναι οι αυξημένοι δείκτες φλεγμονής όπως η Ταχύτητα Καθιζήσεως Ερυθρών (ΤΚΕ) και η CRP. Περισσότερο βοηθούν οι απεικονιστικές εξετάσεις (απλή ακτινογραφία, Υπέρηχοι και Μαγνητική τομογραφία με τις δύο τελευταίες να έχουν την ευαισθησία να αποκαλύπτουν πρώιμες βλάβες των αρθρώσεων συμβάλλοντας στην πρώιμη διάγνωση αλλά και στην  έγκαιρη θεραπεία της Ψωριασικής Νόσου. Έτσι η διάγνωση της νόσου είναι κυρίως κλινική (βασίζεται στα συμπτώματα και τις εκδηλώσεις της νόσου)
Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση της τονίζεται πάλι ότι είναι σημαντική η έγκαιρη έναρξη θεραπευτικής αγωγής, στενή παρακολούθηση και επιθετική θεραπεία των ασθενών. Σήμερα διαθέτουμε φάρμακα που είτε από μόνα τους είτε σε συνδυασμούς έχουν την ικανότητα να εξαλείφουν τη φλεγμονή και τις συνέπειές της, με αποτέλεσμα να θέτουν τη νόσο σε ύφεση και να βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της Ψωριασικής Νόσου είναι:
Τα Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη που χρησιμοποιούνται κυρίως στην αρχή αλλά και στην πορεία με στόχο μόνο την εξάλειψη των συμπτωμάτων
Τα κορτικοειδή που χρησιμοποιούνται κι αυτά σε χαμηλές δόσεις και για σύντομο διάστημα κυρίως για την καταστολή της φλεγμονής (αφού το πετυχαίνουν πολύ γρήγορα) μέχρι να δράσουν οι επόμενες κατηγορίες φαρμάκων
Στην επόμενη κατηγορία ανήκουν τα Τροποποιητικά της νόσου φάρμακα που το όνομά τους οφείλεται στη δυνατότητά τους να μην εξαλείφουν μόνο τα συμπτώματα αλλά και να παρεμβαίνουν στο μηχανισμό της πάθησης και να τον τροποποιούν βελτιώνοντας την πορεία της και αναστέλλοντας τις καταστροφές που προκαλεί. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:
Τα συνθετικά τροποποιητικά της νόσου φάρμακα όπως η Μεθοτρεξάτη, η Λεφλουνομίδη και η Κυκλοσπορίνη
Τα με στόχο ιστού τροποποιητικά της νόσου φάρμακα όπως η Απρεμιλάστη
Και τέλος τα βιολογικά τροποποιητικά φάρμακα που στοχεύουν συγκεκριμένα μόρια που εμπλέκονται στην παθογένεια (δημιουργία) της νόσου όπως τα: Ανταλιμουμάμπη, Γκολιμουμάμπη, Ετανερσέπτη, Ινφλιξιμάμπη, Σερτολιζουμάμπη που στοχεύουν τον TNFa, το Ουστεκινουμαμπ που στοχεύει τις Ιντερλευκίνες 12/23 και το Σεκουκινουμαμπ που αναστέλλει τη δράση της Ιντερλευκίνης 17
Τα φάρμακα της 3ης κατηγορίας έχουν τη δυνατότητα να δρουν σε όλο το φάσμα της νόσου βελτιώνοντας τόσο το εξάνθημα όσο και την αρθρίτιδα αλλά και τις εκδηλώσεις από τα νύχια των ασθενών με Ψωριασική Νόσο. Επιπλέον όταν η αγωγή ξεκινήσει έγκαιρα είναι δυνατό να σταματήσει και η εξέλιξη των αλλοιώσεων που προκαλεί η νόσος στις αρθρώσεις που είναι υπεύθυνες για την προαναφερθείσα αναπηρία και κακή ποιότητα ζωής.